خِرَد محیطی، دانش بومی و نقش عوامل اکولوژیک در برنامه‌ریزی و ساخت روستای کامو

محیط طبیعی و عناصر آن همواره عامل ‌تعیین‌کنندۀ محل استقرار و پراکنش سکونتگاه‌ها، احداث تاسیسات انسانی و ساماندهی فضاها بوده‌ است. پایداری این بستر رابطه‌ای مستقیم با ویژگی‌های پهنه‌های قابل‌زیست، تهدیدات طبیعی و نحوۀ مدیریت و برنامه‌ریزی محیطی داشته‌‌ و بنابراین یافتن بهینه‌ترین مکان استقرار، وابسته ‌به پارامترهایی همچون ژئومورفولوژی بستر، منابع آب، خاک و از این دست بوده که معیشت، فرهنگ و اجتماع روستاها را نیز تحت‌ تاثیر قرار می‌داده ‌است. در روستای کامو، نقش عناصر طبیعی در شکل‌گیری روستا و توافق بستر آن با طبیعت در لایه‌های کالبدی، کارکردی و معنایی حائز اهمیت است؛ بنابراین، طبیعت و نوع فعالیت‌های انسانی مرتبط با محیط، در نحوۀ قرائت تجلیات این سیستم‌ فرهنگی اثرگذار خواهند بود. این نوشتار با تحلیل ساختار روستای کامو برمبنای عوامل اکولوژیک، ضمن بازخوانی نقش این عوامل، به بررسی میزان توافق و پیوستگی زیستگاه سکونتی موردمطالعه و چگونگی مدیریت و برنامه‌ریزی ساکنان آن درارتباط با هریک از عناصر طبیعی نیز می‌پردازد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد ساختار کامو برمبنای دانش بومی، بهره‌گیری هوشمندانه از عناصر اکولوژیک و الهام از بستر طبیعی آن شکل گرفته و نحوۀ مدیریت این بستر مبتنی‌بر راه‌حل‌های طبیعت‌بنیان بوده که نشان از خِرد محیطی ساکنان آن دارد.

Environmental Wisdom, Indigenous Knowledge and the Role of Ecological Factors in Planning and the Construction of Kamu Village, Iran

The natural environment and its elements have always been a determining factor in the location and distribution of settlements, the construction of human facilities, and organizing spaces. The stability of natural environment has a direct relationship with the characteristics of habitable areas, natural threats and environmental management and planning method. Therefore, finding the best location depends on parameters such as context geomorphology, water resources, soil and so on that affect the livelihood, culture, and community of the villages. In Kamu, the role of natural elements in the formation of the village and the adaptation of its context with nature in the physical, functional, and semantic layers is important. Therefore, the nature and the type of human activities related to the environment will be effective in the way of reading the manifestations of this cultural system. By analyzing the structure of Kamu Village based on the ecological factors, this paper, while rereading the role of these factors, examines the adaptation and continuity ratio of the residential habitat under study and how to manage and plan its inhabitants in relation to each one of the natural elements. The research findings show that the Kamu structure is formed based on indigenous knowledge, intelligent utilization of ecological elements and inspiration from its natural bed, and the management method of this context is based on the naturebased solutions, which shows the environmental wisdom of its inhabitants.