آموزه‌های معماری منظربرای مسکن مهر (کارآمدی معماری منظر رهیافتی برای برون‌رفت از وضع موجود) نمونۀ موردی: مسکن مهر تهرانسر

پروژۀ مسکن مهر به عنوان عظیم‌ترین پروژۀ انبوه‌سازی مسکن کشور، با استفاده از تجربۀ ساخت‌و‌ساز‌های انبوه مسکن در کشورهای غربی پس از جنگ جهانی و با الگوبرداری از پروژه‌های مسکن ارزان‌قیمت و سریع‌ساخت، جهت تامین مسکن اقشار ضعیف و متوسط جامعه در حجمی گسترده کلید خورد. این حجم انبوه ساختمان‌های بزرگ‌مقیاس، موجب شکل‌گیری بافت‌های شهری نوظهوری شد که علی‌رغم وجود تمایزات کالبدی، در بعد معنایی و فضایی دارای شباهت‌های بسیاری بودند. این بافت‌های شهری جدید، عمدتاً به‌واسطۀ برداشت کالبدی از مفهوم مسکن و محدود کردن مفهوم آن به سرپناه پدید آمدند. نتیجه آن‌که نادیده‌گرفتن حیات اجتماعی ساکنان به عنوان کاربران اصلی فضا، این‌گونۀ مسکن را عاری از هرگونه کنش و هم‌زیستی اجتماعیکالبدی کرده و خود سرآغاز پدیدآمدن آسیب‌های فراوانی شد. این پژوهش با بررسی ابعاد آسیب‌شناسانۀ طرح مسکن مهر و تجربۀ یک دهه حیات آن و انطباقش با نمونۀ مورد مطالعه، از دریچۀ نگاه دانش منظر و اقدامات عملی آن، درصدد است راه‌حلی برای برون‌رفت از وضع کنونی ارائه کند. حیاتی که با ایجاد بستری مناسب جهت تعامل بهینه و حداکثری و تکیه بر آن، از دریچۀ دانش منظر و توجه به در دستور کار قرارگرفتن کیفیتی به نام منظر شهری، سعی در ارتقای مسائل اجتماعی محیط دارد. این مهم از طریق مورد توجه قرار دادن اصل تنوعتکثر در جهت تقویت روح اجتماعی مکان و ایجاد فضاهایی در راستای تقویت ارتباط انسان با محیط و شکستن ساختارهای صلب و یکنواخت ایجادشده به‌دست خواهد ‌آمد.این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال است که چگونه می‌توان با درس‌گرفتن از تجربۀ ده‌سالۀ مسکن مهر و آن‌چه بر معماری این پروژه گذشته است، با تکیه بر تدوین راهکارهای منظرین به عنوان یکی از اصلی‌ترین گزینه‌های پیش رو جهت برون‌رفت از وضع کنونی و ایجاد شرایط مسکن کلان اجتماعی مطلوب بهره ‌جست؟رویکردی که با تکیه بر کل‌نگری مدل مفهومی خود را به حل تمام جوانب ابعاد آسیب‌شناسانه معطوف می‌کند.

Landscape Architectural Lessons for Mehr Housing ProjectThe Efficiency of Landscape Architecture; A Strategy to Exit From the Current Situation (Case Study: Tehransar Mehr Housing)

As the nation’s largest mass housing project of the country, the Mehr Housing Project was initiated using the experience of the mass housing in the Western countries after World War II through modeling cheap and fastbuilding projects to provide housing for the poor and the middle class in large volumes. This massive volume of buildings at large scale gave rise to emerging urban textures that, despite their physical distinctions, had many similarities in their semantic and spatial dimensions. These new urban textures emerged mainly from the physical conception of the concept of housing and limiting its concept to shelter. As a result, ignoring the social life of the residents as the primary users of space rendered housing lack any sociophysical interaction and coexistence and itself began to cause a great deal of damage. This study aimed to provide a solution for overcoming the current situation through examining the pathological aspects of Mehr Housing Project and its long experience over a decade and conforming it to the study sample from the perspective of landscape knowledge and its practical measures. A life that tries to promote environmental, social issues through providing the appropriate context for optimal and maximum interaction and reliance on it from the view of landscape knowledge and paying attention to putting on the agenda a quality called urban landscape. This is achieved through taking into account the principle of diversityplurality in order to reinforce the social spirit of the place and to create spaces for strengthening human communication with the environment and to break the created rigid and uniform structures. This study seeks to answer the question of how to learn from Mehr Housing Project’s ten years of housing experience and what is behind the architecture of this project, focusing on formulating landscape solutions as one of the main options ahead to get out of the current situation and benefit from creating conditions of favorable macrosocial housing? An approach that is focused on its conceptual model to address all aspects of the pathological dimensions based on holism.