زیبایی در لبه توسعه: مواجهه شهر اردبیل با دریاچه شورابیل

توسعه‭ ‬شتابان‭ ‬شهر‭ ‬در‭ ‬مسیر‭ ‬خود‭ ‬ناگزیر‭ ‬از‭ ‬تهاجم‭ ‬به‭ ‬طبیعت‭ ‬اطراف‭ ‬است‭ ‬این‭ ‬امر‭ ‬مجال‭ ‬تفکر‭ ‬پارادایمی‭ ‬و‭ ‬پرداختن‭ ‬به‭ ‬ابعاد‭ ‬مختلف‭ ‬در‭ ‬مکان‭ ‬گذار‭ ‬را‭ ‬نمی‌دهد‭. ‬در‭ ‬هرلحظه‭ ‬از‭ ‬فرآیند‭ ‬توسعه،‭ ‬برآیند‭ ‬مابه‌ازای‭ ‬برخورد‭ ‬شهر‭ ‬و‭ ‬طبیعت،‭ ‬مکانی‭ ‬با‭ ‬ویژگی‌های‭ ‬زیباشناختی‭ ‬خاص‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬شتابِ‭ ‬طرح‌های‭ ‬توسعه‭ ‬توان‭ ‬انطباق‭ ‬با‭ ‬ظرفیت‌های‭ ‬موجود‭ ‬را‭ ‬نمی‌دهد،‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬هنگام‭ ‬وجهی‭ ‬از‭ ‬منظر‭ ‬عمدتاً‭ ‬با‭ ‬غلبه‭ ‬زیبایی‭ ‬کارکردی‭ ‬و‭ ‬کالبدی‭ ‬بر‭ ‬جنبه‌های‭ ‬دیگر‭ ‬پیشی‭ ‬می‌جوید‭. ‬عرصه‭ ‬این‭ ‬توسعه،‭ ‬لبه‭ ‬شهر‭ ‬و‭ ‬طبیعت‭ ‬را‭ ‬به‌مثابه‭ ‬فضای‭ ‬میانجی‭ ‬متاثر‭ ‬از‭ ‬ویژگی‭ ‬و‭ ‬ارزش‌های‭ ‬هردوی‭ ‬آن‌ها‭ ‬تعریف‭ ‬می‌کند؛‭ ‬استحاله‭ ‬این‭ ‬لبه،‭ ‬متاثر‭ ‬از‭ ‬روح‭ ‬زمان،‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬گاه‭ ‬در‭ ‬سویه‌هایی‭ ‬از‭ ‬تهاجم‭ ‬و‭ ‬تقابل‭ ‬و‭ ‬گاه‭ ‬تعامل‭ ‬و‭ ‬تبادل‭ ‬نشان‭ ‬می‌دهد‭. ‬در‭ ‬این‭ ‬مقاله‭ ‬لبه‭ ‬گذار‭ ‬توسعه‭ ‬شهر‭ ‬اردبیل‭ ‬و‭ ‬برخورد‭ ‬آن‭ ‬با‭ ‬طبیعتِ‭ ‬دریاچه‭ ‬شورابیل‭ ‬در‭ ‬مقام‭ ‬تنهاترین‭ ‬دریاچه‭ ‬طبیعی‭ ‬داخل‭ ‬شهری‭ ‬ایران،‭ ‬از‭ ‬بعد‭ ‬زیباشناسی‭ ‬موردبررسی‭ ‬قرار‭ ‬می‌گیرد‭ ‬تا‭ ‬سمت‌و‌سوی‭ ‬آن‭ ‬در‭ ‬مطالعات‭ ‬طرح‌های‭ ‬شهری‭ ‬مشخص‭ ‬شود‭. ‬می‌توان‭ ‬تاکید‭ ‬بر‭ ‬رویکرد‭ ‬کارکردی‭‬کالبدی‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬طرح‌های‭ ‬شهری‭ ‬اطراف‭ ‬دریاچه‭ ‬مشاهده‭ ‬کرد‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬نادیده‭ ‬گرفتن‭ ‬ابعاد‭ ‬معنایی‭ ‬متاثر‭ ‬از‭ ‬تاریخ‭ ‬و‭ ‬ظرفیت‭ ‬طبیعی،‭ ‬نقش‭ ‬دریاچه‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬مرکزیت‭ ‬قوی‭ ‬تفریحی‭ ‬مورد‭ ‬غفلت‭ ‬قرار‭ ‬می‌دهد‭. ‬این‭ ‬در‭ ‬صورتی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬هرگونه‭ ‬مداخله‭ ‬و‭ ‬توسعه‭ ‬لبه‭ ‬باید‭ ‬همواره‭ ‬متوجه‭ ‬زیبایی‭ ‬‌یکپارچه‭ ‬باشد‭ ‬تا‭ ‬علاوه‭ ‬بر‭ ‬پاسخگویی‭ ‬به‭ ‬نیازهای‭ ‬کمی،‭ ‬از‭ ‬خلال‭ ‬مدیریت‭ ‬کیفیت‭ ‬و‭ ‬ظرفیت‭ ‬پنهان،‭ ‬نقش‭ ‬قلمروهای‭ ‬فضایی‭ ‬در‭ ‬سازمان‭ ‬شهر‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬نظر‭ ‬گیرد‭.‬