جایگاه اکولوژی منظر در پژوهش‌های نوین

منظر کلیدواژه‌ای اساسی است که گستره‌ای عظیم در حوزه‌های علوم اجتماعی تا علوم جغرافیا و اکولوژی دارد. با به وجودآمدن خاستگاهی تحت عنوان «اکولوژی منظر»، منظر و مفاهیم مرتبط با آن در دهه‌های گذشته جایگاهی برجسته در حوزه‌های پژوهشی بین‌رشته‌ای پیداکرده است. با توجه به سه دسته‌بندی متفاوت در تعریف قلمرو دانشی اکولوژی منظر (شامل اکولوژی منظر به‌عنوان رشته‌ای مجزا، به‌مثابۀ حوزه‌ای چند رشته‌ای و یا به‌عنوان شاخه‌ای از اکولوژی) پرسش اصلی مقاله بر این پایه استوار شده که نسبت اکولوژی منظر به‌عنوان رشته‌ای علمی با اکولوژی و منظر چیست؟ و اینکه آیا اساساً اکولوژی می‌تواند ابعاد ادراکی منظر را هم پوشش دهد؟ حوزۀ استقلال و یا نفوذ آن در هرکدام از این علوم چگونه است؟ و چه مدلی می‌توان برای این جایگاه ترسیم نمود؟برای دستیابی به پاسخ پرسش‌های فوق روش تحقیق این پژوهش بر پایۀ مطالعات کتابخانه‌ای و با بررسی ادبیات موضوع در حوزۀ اکولوژی منظر و دسته‌بندی آرای اندیشمندان در این حوزه شکل‌گرفته است تا با روش استدلال منطقی و استقرایی بتوان نسبت اکولوژی منظر را با اکولوژی و منظر تدقیق نمود و جایگاه آن را تبیین کرد. لذا این فرضیه که اکولوژی منظر ذیل حوزۀ منظر و در تقاطع با دانش حوزۀ اکولوژی شکل می‌گیرد اساس پژوهش حاضر را بنیان نهاده است.مدل پیشنهادی به این نکته اشاره دارد که الگوهای اکولوژیک در مداخلات محیطی می‌تواند در حوزۀ منظر به ایجاد فرصت‌های خلاقانۀ پژوهشی بیانجامد چراکه به رویکردهایی بین‌رشته‌ای و فرارشته‌ای نیازمند است و منظر این توانایی را دارد تا به‌عنوان دیسیپلینی پذیرفته‌شده به این مهم جامۀ عمل بپوشاند. بنابراین می‌توان اکولوژی منظر را رشته‌ای علمی ذیل دیسیپلین دانشی منظر تعریف کرد.

The Position of Landscape Ecology in Recent Studies

Landscape is an essential keyword which encompasses social science studies, geography and ecology. During the past decade by the advent of landscape ecology, landscape and associated concepts have obtained specific significance in the interdisciplinary research fields. According to three different categorization in definition of landscape ecology knowledge (including landscape ecology as an independent discipline, as a multidisciplinary field and as a branch of ecology), the main research question is based on the assumption of what is the proportion of landscape ecology as a scientific field in landscape and ecology? Can ecology cover the perceptional dimensions of landscape? How is landscape ecology dependent or independent to these fields of science? And what kind of model can be proposed to define its position?Answering the above questions requires a research method based on a literature review in the field of landscape ecology and classification of thinkers’ opinion in order to define the specific relation of landscape ecology with landscape and ecology by logical reasoning and deductive method.Landscape ecology is not a branch derived out of ecology. It is multidisciplinary field that can be expanded in numerous research fields by adopting the cognitive landscape parameters and components as well as making sustainability quality testing possible. It can give scale and precision to human interventions in nature by using methodology and theory which lead to socionatural interactions in such interventions. The proposed model points out ecological patterns in environmental interventions could lead to the innovative creation opportunities in the field of landscape since it requires interdisciplinary and transdisciplinary approach and landscape has the ability to be accepted as an important discipline which can fulfil this action. So we can define landscape ecology as a discipline following the field of landscape knowledge.