تعیّن نظم گفتمانیِ خوانش نژادیِ ناسیونالیست‌های رمانتیک ایرانی در تاریخ‌نگاری معاصر ایران (از قاجاریه تا پایان دورۀ پهلوی)

پرسش اصلی مقالۀ حاضر این است که آغازین لحظات تولد و پیدایشِ خوانشِ نژادی از تاریخ ایران کدام است. (درجۀ صفر) و بر مبنایِ کدام صورت‌بندیِ گفتمانی، این خوانش نژادی از تاریخ به‌مثابۀ یک نظمِ گفتمانیِ فراگیر در تاریخ‌نگاریِ معاصر ایران (از دورۀ قاجاریه تا پایان حکومت پهلوی دوم)، تعیّنِ گفتمانی پیدا کرد و هژمونیک شد و چه نتایجی به بار آورد. آخوندزاده و کرمانی به‌مثابۀ سوژه‌های گفتمانِ خوانش نژادی در ایران، نخستین کسانی بودند که با ترویجِ ایدئولوژی عرب‌ستیزانه و با ارائۀ تحلیلی سیستماتیک و نظام‌مند از خوانش نژادی، آن را در تاریخ‌نگاریِ ایرانی صورت‌بندیِ گفتمانی کردند. به زبانِ دیرینه‌شناسانه و از منظر تحلیل نظام‌های اندیشه‌ای، اندیشه‌های نژادیِ آخوندزاده و کرمانی در تاریخ‌نگاری ایرانی به‌مثابۀ نیروهایی عمل کردند که همچون نظام‌های گفتمانی، سوژه‌های خودشان را ساختند. آخوندزاده، کرمانی و جلال‌الدین میرزا با بهره‌گیری از متون دساتیریِ آذرکیوانیان (دورۀ صفویه) به‌مثابۀ متونی «ایدئولوژیک»، در نقشِ حاملانِ اولیه و سوژه‌هایِ گفتمانِ هم‌زمان، باستان‌گرایانه و نژادگرایانه درآمدند. نظمِ گفتمانیِ حاصل از خوانشِ نژادیِ ناسیونالیست‌های رمانتیک ایرانی در آثار و مکتوباتِ مورخانِ بعد از آنان از قبیل حسن پیرنیا، عباس اقبال آشتیانی، سعید نفیسی، ابراهیم پورداود، ذبیح‌الله صفا، غلامرضا رشید یاسمی و دیگر مورخان و روشنفکرانِ پسا آخوندزاده و پسا کرمانی می‌نشیند. این مورخان و روشنفکران نیز به‌مثابۀ سوژه‌هایِ این گفتمان و در همین چارچوب و فضایِ گفتمانیِ خوانشِ نژادی از تاریخ ایران، در نگارش آثار تاریخی‌شان به‌طور حتم، فصل یا بخشِ مهمی از کتاب‌های خود را به بحث‌های نژادی با عناوینِ «نژاد ایرانی»، «نژاد آریایی»، خونِ ایرانی و... اختصاص داده‌اند که گویایِ بارز تعیّن نظم گفتمانیِ خوانشِ نژادی در تاریخ‌نگاری ایرانی است. این تاریخ‌نگاری و خوانشِ نژادی با مقدس‌انگاری و تاکید همدلانه بر سلسلۀ «ساسانیان» به‌مثابۀ آرمان‌شهر با گفتمانِ نژادگرایانه و باستان‌گرایانه پیوند برقرار و در تاریخ‌نگاریِ ایران معاصر تعیّن گفتمانی پیدا کرد و هژمونیک شد. در نتیجۀ نظامات گفتاریِ حاصل از خوانشِ نژادی از تاریخ ایران زمینه‌هایِ تئوریکِ «مقصر انگاریِ» انیران (مشخصاً اعراب) و «آنان را عاملِ تمامِ بدبختی‌هایِ ایرانیان انگاشتن» فراهم شد.

determining the discourse order of the racial reading of iranian romantic nationalists in contemporary iranian historiography (from the qajar period to the end of the pahlavi period)

the main question of the present article is what is the beginning of the birth and emergence of the racial reading in the history of iran. (zero degree) and on the basis of which discourse formulation, this racial reading of history as a comprehensive discourse order in contemporary iranian historiography (from the qajar period to the end of pahlavi ii reign), found a discourse definition and became hegemonic, and what results it produced. akhundzadeh and kermani, as subjects of the racial reading discourse in iran, were the first ones who promoted the anti-arab ideology and by presenting a systematic and systematic analysis of the racial reading, made it a discourse formulation in iranian historiography. in paleontological language and from the perspective of the analysis of thought systems, the racial thoughts of akhundzadeh and kermani in iranian historiography acted as forces that created their own subjects as discourse systems. akhundzadeh, kermani and jalaluddin mirza took advantage of the texts of the azarkivians (safavid period) as &ideological& texts, in the role of primary carriers and subjects of contemporary, antiquarian and racial discourse. the order of discourse resulting from the racist reading of iranian romantic nationalists can be found in the works and writings of historians after them, such as hassan pirnia, abbas iqbal ashtiani, saeed nafisi, ebrahim pourdaoud, zabihullah safa, gholamreza rashid yasmi, and other historians and intellectuals after akhundzadeh and kermani. these historians and intellectuals, as the subjects of this discourse and in the same framework and discourse space of racial reading of iran’s history, in writing their historical works, will definitely dedicate a chapter or an important part of their books to racial discussions with the titles of &iranian race&, &aryan race& &, khoon irani and... have been dedicated, which clearly shows the determination of the discursive order of racial reading in iranian historiography. this racial historiography and reading with the sanctification and empathetic emphasis on the &sasanian& dynasty as a utopia was connected with the racist and antiquarian discourse and found a discourse determination and became hegemonic in the historiography of contemporary iran. as a result of speech systems resulting from nejadi’s reading of iranian history, the theoretical grounds for &blaming& iranians (specifically arabs) and &considering them the cause of all the misfortunes of iranians& were provided.