چرایی نگارش تحفه‌العالم در دورۀ شاه سلطان حسین صفوی

دربارۀ چرایی نگارش تحفه‌العالم که موضوع آن ذکر اوصاف شاه سلطان حسین صفوی است، پاسخ‌هایی بسیط داده‌ شده است که از اظهارات خود نویسنده ریشه می‌گیرد. مدعای این پژوهش این است که نگارش تحفه‌العالم با بحران‌هایی که حکومت صفوی در آن زمان با آن درگیر شده بود، پیوند دارد؛ ازاین‌رو نویسنده در این نوشتار درصدد است با به‌کارگیری تحلیل گفتمان انتقادی، چرایی نگارش تحفه‌العالم را در آن موقعیت تاریخی و اجتماعی روشن کند. بحران‌هایی که در آن زمان دامنگیر حکومت صفویه شده بود فندرسکی را بر آن داشت با یک نظم زبانی شاه را به‌عنوان عامل اصلی مطرح کند که سایر نیروها حول آن حرکت می‌کنند. او تلاش می‌کند نقایص و ضعف‌های شاه را رویت‌ناپذیر و در عوض نیروهای پیرامون او را در ظهور بحران‌ها و ضعف‌ها موثر و مقصر بداند. شاه در گفتمان تحفه‌العالم با شخصیت کامل خود درصدد تربیت سایر نیروها است تا حکومت و جامعه بسامان شود.

Why the Tohfato al-Alam was written during the reign of Shah Sultan Hussein Safavi

There are simple answers based on the author’s own statements about the reason for writing the book of Tohfato alAlam, which its subject is a description of Shah Sultan Hussein Safavid. The claim of this research is that the writing of Tohfato alAlam is related to the crises that the Safavid government was facing at that time. This article seeks to clarify why Tohfato alAlam was written in that historical and social situation by using critical discourse analysis. The crisis that had engulfed the Safavid rule at that time led Fenderski to present the Shah with a linguistic order as the central signifier around which other forces move and to see the imperfections and weaknesses of the Shah invisible, and instead of the forces around him to emerge. Know crises and weaknesses are effective and to blame. In the discourse of Tohfato alAlam, the Shah, with his full personality, seeks to train other forces in order to organize the government and society.