از روان‌شناسی تاریخی تا تاریخ روان‌شناختی

روان‌شناسی به‌عنوان دانشی که دربارۀ رفتار انسان‌ بحث می‌کند، می‌تواند چشم‌اندازهای جدیدی در جهت بازخوانی گذشته برای پژوهشگران تاریخ ایجاد ‌کند. هیچ دانشی به‌تنهایی قادر به شناخت تمامی جوانب حیات بشری نیست. با ارتباط تاریخ و روان‌شناسی دو رویکرد بین رشته‌ای «روان‌شناسی تاریخی»[1] و «تاریخ روان‌شناختی»[2] یا «تاریخ روان»[3] شکل ‌گرفت. در «تاریخ روان‌شناختی» تاریخ‌نگاران سعی می‌کنند نظریه‌ها و روش‌های روان‌شناسانه را در تحلیل پدیده‌های تاریخی به کار بگیرند، همان‌گونه که در «روان‌شناسی تاریخی» روان‌شناسان از رهیافت‌های تاریخی در جهت تبیین رفتار انسان سود می‌جویند. تعامل بین تبیین‌های روان‌شناختی و زیست‌شناسی و پیشرفت در علوم اعصاب، زمینه را برای ارائۀ رویکردی جدید در تاریخ به نام «تاریخ عصب»[4] به وجود آورد که با تاکید بر نظریۀ فرگشت، مغز را به‌عنوان کانون روایت تاریخ معرفی می‌کند. نویسنده با توصیفی فرایندی از روند تاریخیِ ارتباطِ تاریخ و روان‌شناسی، سعی در معرفی نگرشی نو در تبیین رفتار آدمی و تحلیل وقایع تاریخی دارد؛ البته با تاکید بر «تاریخ روان‌شناختی» و اهمیت استفاده از دانش روان‌شناسی‌ ‌و دانش مرتبط با آن یعنی زیست‌شناسی‌. این روش در ایران کمتر شناخته شده‌ است. شکل‌گیری جریان تکامل غیر از ساختارهای جسمانی در رابطه با رفتار آدمی نیز درخورِ طرح است. تن و روان انسان هر دو در یک فرایند تاریخی شکل گرفته‌اند. [1]. historical psychology.[2]. psychological history[3]. psychohistory.[4]. neurohistory

From historical psychology to psychological history

Psychology as a discipline concerned with human behavior can provide history researchers with new perspectives to reread the past. No knowledge is capable of recognizing all aspects of human life by itself.Two interdisciplinary approaches, namely historical psychology and psychological history, or psychohistory, were developed through the connection of history and psychology. In psychological history, historians endeavor to apply psychological theories and methods to analyze historical phenomena in the same way that psychologists benefit from historical approaches to explain human behavior in historical psychology. The interaction between psychological and biological explanations and the advances in neurosciences, paved the way for presenting a new approach in history, i.e., neurohistory, which introduced the brain as the focus of history narration by foregrounding the evolution theory.By describing the historical process of the historypsychology association, emphasizing psychological history, and accentuating the application of psychology and its pertained knowledge, i.e., biology, the author attempts to introduce a new attitude toward explaining human behavior and analyzing historical events rarely known in Iran. It is possible to set forth the evolution development in relation to human behavior besides physical structures. Both the human body and psyche have been developed in a single historical process.