تحلیل ساختار روایت‌ در خاطرات روزنگاشت قهرمان میرزا عین‌السلطنه

قهرمان‌میرزا عین‌السلطنه، از نوادگان محمدشاه را می‌توان در زمرۀ مهمترین افراد خاطره‌نگار عصر قاجاری دانست. او از یازده سالگی خاطره‌نویسی را شروع کرد و تا یک ماه پیش از فوت ادامه داد. توصیف دقیق بسیاری از جزئیات آن هم در یک دورۀ طولانی 65 ساله که از سال 1299 ق تا 1364ق (1323ش) را در برمی‌گیرد، وی را صاحب طولانی‌ترین خاطرات عصر قاجار، کرده و اثر وی را به‌عنوان دایرةالمعارفی ارزشمند از تاریخ ایران، از دورۀ ناصری تا اوایل سلطنت پهلوی دوم معرفی کرده است. این پژوهش با دارابودن رویکرد توصیفی‌تفسیری بر آن است تا ضمن توجه به ویژگی‌های خاطرات عصر قاجار، با در نظرگرفتن ویژگی روایت‌‌محوری خاطرات، ساختار روایی این اثر را مدنظر قرار دهد و ضمن بهره‌گیری از مفاهیم روایت‌‌شناسی و با در نظر داشتن این پرسش که ساختار روایی خاطرات عین‌السلطنه دارای چه خصوصیاتی است، خاطرات وی را از منظر ساختار روایی و عناصر سازندۀ روایت‌ شاملِ طرح روایت‌، شخصیت و شخصیت‌پردازی، گفت‌وگو، لحن، زاویۀ دید، صحنه و صحنه‌پردازی بررسی کند. دارابودن دید زاویۀ اول شخص، روایت‌ تک‌خطی و مستحکم، جزء‌نگری و داشتن سبک سادۀ روایی از ویژگی‌های ساختار روایی این خاطرات است که به‌عنوان بخشی از داده‌های پژوهش می‌توان به آن اشاره کرد.

An Analysis of the Structure of Narrative in the Ghahraman Mirza Ein Al-Saltanah’s Diary

Ein AlSaltanah can be one of the most important memoirists of the Qajar era, was one of the Mohammad Shah Qajar descendants. He began writing memories at the age of eleven and kept writing until a month before his death. A precise description of details for a long period of 65 years, from 1299 AH to 1364 AH, has made him a person who has the longest memories of the Qajar era and introduced his work as a valuable encyclopedia of Iran history, from the Qajar period to the beginning of the second Pahlavi dynasty.This study, based on a descriptiveinterpretive approach, intends to analyze the narrative structure of Ein AlSaltanah’s diary, relying on features of the narrative nature of the memories, while considering the characteristics of the Qajar era memories. While using the concepts of Narratology and considering the question of what are the characteristics of the narrative structure of Ein AlSaltanah’s diary, analyze his memories in terms of narrative structure and the constituent elements of the narrative from the narrative plot, character and characterization, conversation, tone, perspective, scene, and staging. Firstperson perspective, linear narrative, particularization, and a simple narrative writing style, are the features of the narrative structure of named memories, which can mention as parts of the study data.