ملکم و جنبش اصلاح خط

اصلاخ خطّ دنیای اسلام یا تغییر آن از مسائل موضوع توجه‌ اندیشمندان ایران دوره‌ی ناصری بود. آن‌ها دشواری‌های خط جهان اسلام را یکی از عوامل عقب‌ماندگی مسلمانان می‌دانستند و اصلاح یا تغییر آن را برای نیل به ترقی ضروری می‌شمردند. میرزا ملکم خان ناظم‌الدوله از برجسته‌ترین نمایندگان جنبش اصلاح خط در دوره‌ی ناصری بود که در چند اثر به مسئله‌ی خط جهان اسلام پرداخته و تاثیر دشواری‌های خط دنیای اسلام را برای ترقی مسلمانان ارزیابی کرده است. این مقاله ضمن بررسی نظر ملکم درباره‌ی دشواری خط جهان اسلام و ارتباط آن با عقب‌ماندگی و ترقی مسلمانان، قصد دارد به روش تحقیق تاریخی و با استفاده از آثار این اندیشمند و منابع دست اول عصر به این مسئله پاسخ دهد که ملکم و همفکران او تا چه حد در افکارشان درباره‌ی ارتباط خط و ترقی مسلمانان محق بودند.

Malkum and Reforming Orthography

Correcting the line of the Islamic world or changing it was one of the issues of attention of Iranian thinkers in the Nasserite period. They considered the difficulties of the Islamic world line as one of the causes of the backwardness of the Muslims and considered it necessary to correct or change it in order to achieve progress. Mirza Malek Khan Nazim alDawla was one of the most prominent representatives of the calligraphy movement movement in the Nasserite period. This article, while examining Malkum’s view on the difficulty of the Islamic world line and its relation to the backwardness and progress of Muslims, intends to answer the question of how much Malkum and his likeminded people use the method of historical research and using the works of this thinker and firsthand sources. Hadd was right in his thoughts about the relationship between the line and the progress of Muslims.