اهمیت «انجامه‌ها» در شناخت ارزش‌‌‌‌‌‌های تاریخیِ نسخۀ خطی «جُنگ احمد غلام» (تاریخ کتابت: 1142 – 1135ق)

سرانجام یا سخن پایانی کاتب نسخۀ خطی به‌طور معمول، با نام‌‌های انجام، پایان، تَرقیمِه، فَراغ‌نامه، رقم و نیز «اَنجامه» شناخته می‌‌شود. اهمیت این قسمت به این دلیل است که اطلاعات گسترده‌‌ای را دربارۀ نویسنده، ویژگی‌‌های نسخه، زمان، مکان و اوضاع سیاسی و اجتماعی زمان کتابت به‌طور خلاصه در خود جای داده است. جُنگ نیز به نسخۀ خطی یا مجموعه اسنادی گفته می‌‌شود که محتوای آن در برگیرندۀ گزیده‌ای از اسناد و متون تاریخی، ادبی، مذهبی و علمی است. با این توضیح مسئلۀ اصلی مقالۀ حاضر بررسی اهمیت انجامه‌‌ها در شناخت ارزش‌‌های تاریخی جُنگ احمد غلام، از نسخ مربوط به اواخر عصر صفوی و زمان حملۀ افغان‌‌‌‌ها است. یافته‌‌های تحقیق بر آن است که بررسی محتوایی و شکلی انجامه‌‌های این نسخه، گام نخست در شناسایی هویت نویسنده، هویت مکانی و زمانی، شرایط تاریخی و بررسی تطبیقی و انتقادی آن است. روش استفاده‌شده در این تحقیق، تحلیل شکلی و محتوایی انجامه‌های نسخۀ خطی مذکور با رویکرد پدیدارشناسیِ (واکاوی و تحلیل تجربی و بی‌‌واسطه با رویکرد انتقادی) و همراه با منابع اسنادی و کتابخانه‌‌ای است.  

The Importance of Colophon in Recognizing the Historical Values of Manuscript of Jong-e Ahmad Gholam (Date of Writing: 1135 - 1142 Ah.)

The scripts’ final word is generally known as the ending, the completion, the ‎signature, and the word &Anjameh.& This section’s significance is because it provides a brief overview of the author, version features, time, location, and political and social conditions of Writing. &Jong& (codex) is also referred to as a manuscript or a set of documents containing a selection of historical, literary, religious, and scientific documents and texts.With this explanation, the present paper’s main issue is to examine the importance of colophon in recognizing &Jonge Ahmad Gholam’s& historical values from the late Safavid era and the time of the Afghan uprising. This research suggests that study the content and form of the colophons of this manuscript is the first step of correct recognition of the author’s identity, spatial and temporal identity, historical context, and comparative and critical examination. The method used in this research is the formal and content analysis with phenomenological approach extracted and discovered data from the manuscript mentioned above along with documentary and library sources.