آیا رشتۀ تاریخ در ایران با بحران روبه‌رو است؟

چندی است که در رشته‌‌های گوناگون علوم انسانی از «وضعیت بحرانی» سخن گفته می‌‌شود. در دانش تاریخ نیز بحث‌‌های مشابهی مطرح شده و از ضرورت تغییر و اصلاحات سخن گفته شده است. بنابراین، مسئله این است که آیا اکنون در رشتۀ تاریخ با بحران مواجهیم، اگر مواجهیم این بحران در کدام ساحت‌‌ها بروز یافته است؟ در پاسخ به این مسئله، نگارنده کوشیده است با تاملی در مفهوم بحران و تعریف آن، ابتدا وضعیت بحرانی را شرح دهد و سپس وضعیت بحران در علم و به‌طور مشخص علم تاریخ را بررسی کند. این مقاله بحران را چونان وضعیتی وخیم و بسیار خطرناک دانسته که علم جاری را ناتوان کرده است. مقاله برای تحلیل وضعیت بحرانی در دانش تاریخ، این دانش را سیستم یا مجموعه‌ای نظام‌‌واره نگریسته است که اجزا و عناصر گوناگونی دارد. طبعاً برخی از اجزای این سیستم نقشی بسیار کلیدی در سرشت و ساختار سیستم ایفا می‌‌کنند و برخی دیگر نقشی فرعی و غیرساختاری. مقاله سرانجام نتیجه می‌‌گیرد که هرچند اختلال و کژکارکردی در همۀ اجزای این سیستم بروز یافته، تنها در برخی از جنبه‌‌های آن وضعیت بحرانی رخ داده است. بنابراین، این رشته در «مسیر بحران» قرار گرفته و هنوز دستخوش بحران سیستمی یا فراگیر نشده است.

Is discipline of History in Crisis situation in Iran

For a long time, the critical situation has been spoken in various humanities disciplines. Similar issues have arisen in the History of discipline, and the need for change and reform has been spoken. So, the problem is: Do we now face the crisis in the discipline of History? If we encounter the crisis, it rises in which areas? In response to this question, we tried to explain the critical situation first with a reflection on the crisis concept and its definition, and then examine the state of the crisis in science, particularly the science of History. This article looks at the crisis as a severe and extreme condition that has crippled current science. Analyze the critical situation in History as a discipline; the paper looked at this knowledge as a system or a collection of systems with different components and elements. Naturally, some of this system’s components are essential and structural, and others are subordinate and nonstructural. The paper finally concludes that although disruption and dysfunction have appeared in all system components, a critical situation has occurred only in some aspects of this situation. Therefore, this field is located in a crisis path and has not yet undergone a comprehensive crisis.