تحلیل روایات معجم‌الصحابه دربارۀ خلفای راشدین با الگوی تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف

از منظر تاریخِ اکنون ، این پیش فرض که متون تاریخی را صرفا ذهنیت پدیدآورنده ی آنها سمت و سو می دهد ،ناپذیرفتنی است زیرا میان متن موجود و ساختارها و فرآیند های سیاسی و مذهبی رابطه ای وجود دارد . بنابراین هر متن تاریخی را می توان با طرح این مساله پیش رو نهاد که دغدغه های سیاسی ، اجتماعی و مذهبی ِ نویسنده به برجستگی چه اشخاصی منجر شده و این نامها با چه نوع هویتی ، ذیل چه رابطه هایی با چه سنخ داوری هایی و با بهره گیری از کدام واژه ها و در چه نوع پیکربندی هایی سامان یافته است ؟در این بررسی با اتکاء به این مبانی نظری شیوه ی بازیابی بغوی درترجمه ی خلفای راشدین را در معجم الصحابه مورد تحلیل قرار می دهیم زیرا بازنمایی روایات معجم الصحابه نشان می دهد که اگر چه روایات آن انعکاسی از همان روایات قرن اول تا سوم هجری است اما گزینش و چینش و چگونگی استعمال واژگان آن در راستای طرد یا برجسته سازی برخی از اصحاب رسول خدا شکل گرفته است تا به فرآیند سیاسی مذهبی زمانه پاسخ قاطعی دهد و یا در جهت تایید این فرآیند ها و ایدئولوژی ها حرکت نماید.

A Review of Narrations by Mo’jam alSahāba about the alK̲h̲ulafāʾ alRās̲h̲idūn, Based on Critical Discourse Analysis Model of Fairclough

From the point of view of history of today, the presumption that historic texts are merely the author’s mentality is inescapable because there is a relationship between the existing text and the structures and processes of political and religious affairs. Therefore, any historical text can be traced back to the problem of which the political, social, and religious concerns of the writer have led to the prominence of the individuals and the names of which types, what kind of relationships, what kind of judgments and with interest in which of the words and the types of configurations have been organized? In this study, based on these theoretical bases, we analyze the method of restoring Baghavi in the translation of the Rashidun Caliphs in Mo’jam alSahāba, because the representation of the narrations of Mo’jam alSahābashows that Although its narrations are a reflection of the same narrations of the first to the third centuries of the Hijra, but the selection and arrangement of the use of the words, is designed to excuse or highlight some of the Companions of the Prophet of God to resolve the religious political process of the time or to move towards the approval of these processes and ideologies.