تاثیر عوامل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بر تحمیدیه های منابع تاریخ ایران اسلامی

در مَطلع بیشترِ دیباچه‌های منابع تاریخ ایران اسلامی تحمیدیه‌هایی به چشم می‌خورد که از نظر شکل، ساختاری مشابهی دارند اما در بُعد محتوا تفاوت‌هایی در آن‌ها دیده می‌شود. این تفاوت‌ها تحت تاثیر عوامل مختلفی رخ نموده است. هدف مقاله حاضر واکاوی دلایل تفاوت برخی از مضامین، توضیحات و تعابیرِ به‌کاررفته در تحمیدیه‌های منابع تایخ ایران اسلامی است. در تبیین این تفاوت‌ها متغیرهایی چون سیاست‌های مذهبیِ حاکمان، باورهای اعتقادی و تاثیر آن‌ها در شیوه نگارش تحمیدیه‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان‌دهنده تاثیرپذیری تحمیدیه‌ها از مبانی و شالوده‌های نظریِ حکومت‌ها، وضعیت فرهنگی اجتماعی و به‌طورکلی فضای گفتمانی زمانه‌ای است که تحمیدیه‌ها در آن به رشته تحریر درآمده است.