رویکرد اجتماعی ضیاءالدین برنی در تاریخ نگاری رسمی

در روایت تاریخ کهن، تاریخ نگاری رسمی شایع تر است که به روایت تاریخ حکومت ها و یا گزارش تاریخ به خواست آنان می پردازد. آثار بسیاری از این دست به تالیف درآمده اند. با این حال نویسندگانی کوشیده اند در تاریخ نگاری رسمی، برای مردم نیز جایگاهی قائل شوند. ضیاء الدین برنی از مورخانی است که در کنار نگارش تاریخ رسمی پادشاهان مسلمان دهلی، مسائل اجتماعی را گزارش دهد.این نوشتار می کوشد با بهره گیری از روش توصیفی – تحلیلی از خلال اشارات مستقیم و غیر مستقیم برنی، به طور اکتشافی، به بررسی این فرض بپردازد که برنی با وجود نگاشتن تاریخ رسمی تغلق شاهیان به سبب داشتن رویکرد اجتماعی، در کنار توجه به مسائل دربار، تاریخ و سیاست های آن، وضعیت رعایا را نیز به تصویر کشیده است. او با این کار گونه تازه ای از تاریخ نگاری را در تاریخ نگاری رسمی به کار گرفته است که در آن نقطه ثقل روایت از حاکمیت به سوی مردم در جابه جایی است.دستاوردهای تحقیق نشان می دهد که رویکرد اجتماعی در نوشته او قوت دارد و به سوی نوعی تاریخ اجتماعی متمایل شده است. با وجود این، او ذیل تاریخ حکومت، مردم را نیز آورده و از نقش و تاثیر مردم در قوت و ضعف حکومت غافل نبوده است. با این حال توجه جدی مولف به مسائل اجتماعی جهت راهنمایی حکام و شاهان عصر برای اصلاح جامعه بوده است. ریشه یابی علی و معلولی در رخدادهای اجتماعی و اقتصادی، می تواند نشانگر تحلیل وی از عوامل موثر در تغییرات اجتماعی باشد.