اولویت بندی بازسازی قنات ها با استفاده از روش تحلیل شبکه ای (anp) ؛ مطالعه موردی خراسان جنوبی

سیستم استحصال از آب های زیر زمینی با استفاده از قنات ها به همان شکلی که درگذشته ابداع شده، با کم ترین تغییرات به صورت سنتی طی سالیان متمادی مورد استفاده قرارگرفته است، همگام با پیشرفت تکنولوژی هیچ گونه تحول اساسی در بازسازی قنات ها صورت نگرفته است. از سوی دیگر هر ساله از محل اعتبارات دولتی، مبالغ قابل توجهی در جهت احیا و مرمت قنات ها هزینه می-شود ولی به علت عدم اطلاعات کافی در این خصوص، قنات هایی مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته اند که در اولویت بازسازی نبوده اند. در این پژوهش، بازسازی قنات ها از دو دیدگاه مدیریتی و فنی مورد بررسی قرار گرفت. در هر دیدگاه، 10 قنات در گروه قنات های دشتی و 10 قنات در گروه قنات‌های کوهستانی با استفاده از روش تحلیل شبکه ای (anp) با استفاده از نرم افزار super decisions جهت بازسازی اولویت بندی شدند. شاخص های استفاده شده برای قنات ها شامل دبی، طول، عمق، کیفیت شیمیایی، بارندگی، فاصله از مسیر آبراهه، جمعیت و سطح زیرکشت بودند. در این پژوهش، روش جدید علمی، جهت اولویت بندی بازسازی قنات ها معرفی گردید. همچنین با روش مورد استفاده در پژوهش حاضر، قنات هایی در اولویت بازسازی قرار می گیرند که با هزینه تخصیص یافته می توانند به آبدهی مطلوب برسند. در این پژوهش در روش anp، قنات بشرویه در گروه قنات‌های دشتی از دو دیدگاه مدیریتی و فنی به ترتیب با وزن 159/0 و 164/0 و در گروه قنات های کوهستانی، قنات درمیان در هر دو دیدگاه مدیریتی و فنی به ترتیب با وزن 247/0 و 202/0 در اولویت بازسازی قرار گرفت.