واسنجی ضرایب معادله آنگستروم– پرسکات در ایستگاه های منتخب حوضه آبریز دریاچه ارومیه

تخمین صحیح تبخیر- تعرق مرجع (eto)، مستلزم برآورد دقیق مقادیر تابش خورشیدی (rs) می باشد. مدل های بسیاری برای برآورد تابش خورشیدی وجود دارد، به طوری که یکی از این روابط، معادله آنگستروم– پرسکات (a-p) است. دقت معادله آنگستروم– پرسکات در تخمین میزان تابش خورشیدی، به دقت برآورد ضرایب a و b معادله مذکور بستگی دارد. هدف تحقیق حاضر، بررسی دقت مدل های تخمین ضرایب معادله a-p و تاثیر آن‌ها در میزان تابش خورشیدی و تبخیر- تعرق مرجع بود. برای این منظور، داده های هواشناسی 4 ایستگاه سینوپتیک ارومیه، تکاب، مهاباد و سلماس در حوضه آبریز دریاچه ارومیه طی سال های 1377 تا 1387 در مقیاس روزانه استفاده گردید. مدل های مورد استفاده در تعیین ضرایب معادله آنگستروم– پرسکات شامل مدل های بر پایه متوسط سالانه ساعات آفتابی نسبی ((n/n)) ?، ارتفاع از سطح دریا و ((n/n)) ?، ارتفاع از سطح دریا و عرض جغرافیایی و ((n/n)) ?، ارتفاع از سطح دریا و عرض جغرافیایی، متوسط سالانه دمای هوا و ارتفاع از سطح دریا بودند. ضرایب به ‌دست آمده به منظور محاسبه میزان تابش خورشیدی در رابطه آنگستروم– پرسکات قرار گرفت و سپس تبخیر- تعرق مرجع با استفاده از معادله فایو- پنمن- مونتیث محاسبه گردید. به منظور ارزیابی دقت مدل ها از شاخص های آماری rmse، mbe، mpe و r2 استفاده شد. نتایج ارزیابی مدل ها نشان داد که مدل بر پایه متوسط سالانه ساعات آفتابی نسبی ((n/n)) ? (مدل rietveld)، دارای بهترین عملکرد در برآورد ضرایب معادله آنگستروم– پرسکات در تمامی ایستگاه ها بود. مقدار متوسط شاخص های rmse،mbe ، mpe و r2 برای مقادیر تبخیر-تعرق مرجع واقعی و تبخیر- تعرق مرجع حاصل از ضرایب مدل مذکور به ترتیب mm/day 33/0 و 25/0، 27/6% و 9977/0 به دست آمد. در نهایت ضرایب به دست آمده از مدل منتخب، 26/0 a = و 43/0 b=، به عنوان ضرایب معادله آنگستروم-پرسکات در ایستگاه های مورد مطالعه پیشنهاد گردیدند.