تحلیل کیفیت منابع آب زیرزمینی به منظور مدیریت بهینه منابع؛ مطالعه موردی حوزه آبخیز خوانسار هرات

آب های زیرزمینی یکی از منابع تامین آب مورد نیاز انسان به‌ویژه در مناطق خشک و کم آب است. آب‌های زیرزمینی تحت تاثیر خشکسالی های کوتاه مدت قرار نمی گیرد و چنانچه به درستی استفاده شود منبع مطمینی برای رفع نیازهای انسان است. حوزه آبخیز خوانسار، واقع در جنوب‌غربی شهر هرات در استان یزد، دارای دو رشته قنات با تخلیه متوسط سالانه 414383 مترمکعب و پنج دهنه چشمه با تخلیه متوسط سالانه 6/507729 مترمکعب می‌باشد. با توجه به بکر بودن منطقه و عدم وجود آمار و اطلاعات به منظور مطالعات کیفی منابع آب و تغییرات کیفیت در جهت جریان، بنا ‌به درخواست اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان یزد، در سال 1390، نمونه‌برداری از منابع آب، به طور انتخابی انجام شد. پس از آزمایش نمونه‌ها، تحلیل نتایج نشان داد که آب های با کیفیت بالا و مناسب در مناطق ورودی حوزه قرار دارند و عمدتا از تیپ بیکربناته می باشند. کیفیت این آب ها با حرکت به سمت خروجی منطقه به علت عبور از تشکیلات زمین‌شناسی املاح‌دار تنزل پیدا می کند. حداقل میزان هدایت الکتریکی آب در منطقه 445 و حداکثر آن 3866 میکروموس بر سانتی‌متر می‌باشد. کاتیون‌های عمده به ترتیب فراوانی سدیم، منیزیم و کلسیم می‌باشند. همچنین بررسی کیفیت آب منطقه برای کشاورزی بر اساس دیاگرام ویلکوکس نشان‌دهنده مناسب بودن همه نمونه‌های آبی بجز نمونه‌های 4 و 6 می‌باشد. این دو نمونه در کلاس c4-s2 قرار گرفته و برای کشاورزی نامناسب ولی برای انواع دام‌ها مناسب می‌باشند. این نتایج در تصمیم‌گیری برای توسعه و استعدادیابی آینده اینگونه مناطق دارای اهمیت استراتژیک می‌باشد.