تحلیل مکانی و زمانی تغییرات آب مجازی گندم در استان سیستان و بلوچستان

در این پژوهش، تغییرات مکانی و زمانی میزان آب مجازی گندم به عنوان یکی از محصولات استراتژیک استان سیستان و بلوچستان، بررسی شد. برای این منظور، از داده های 12 ساله هواشناسی، عملکرد محصول، سطح زیرکشت و شیوه آبیاری استفاده شد. متوسط 12 ساله آب مصرفی خالص برای تولید گندم در استان برابر 303 میلیون مترمکعب بود که 2/9 درصد آن از طریق آب سبز تامین شد. میزان خالص آب مجازی بین مقادیر 59/1 (شهرستان خاش) تا 18/6 (شهرستان زابل) مترمکعب بر کیلوگرم متغیر بود و میانگین 12 ساله آن در سطح استان برابر با 42/3 مترمکعب بر کیلوگرم به‌دست آمد. میانگین واردات و صادرات آب مجازی استان به ترتیب 1043 و 2/43 میلیون مترمکعب بود و شهرستان های زاهدان و زهک به ترتیب بزرگ‌ترین واردکننده و صادرکننده آب مجازی استان بودند. نتایج نشان داد که 10 درصد کاهش تلفات آب در نتیجه ی بهبود راندمان آبیاری، می تواند با 7/11 درصد کاهش در میزان آب مصرفی برای تولید گندم، شاخص خودکفایی را 2/18 درصد افزایش و وابستگی به واردات آب مجازی به استان را تا 62/3 درصد کاهش دهد.