تاثیر برخی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی بر نفوذپذیری خاک در شرایط مزرعه‌ای

خاک‌های مختلف به دلیل تنوع در ویژگی‌ها، رفتار متفاوتی در برابر نفوذ آب در خود نشان می‌دهند. تحقیق حاضر به بررسی نفوذپذیری خاک و نقش ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی بر آن در شرایط مزرعه‌ای می‌پردازد. به این منظور روش استوانه‌های مضاعف با عمق ثابت آب (5 سانتیمتر) در 15 سایت مختلف در سه تکرار استفاده و شدت نفوذ آب تا رسیدن به شرایط پایدار اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که دامنه شدت نفوذ نهایی بین 8/0 تا 6/34 سانتیمتر در ساعت و زمان لازم برای رسیدن به این نفوذ بین 20 تا 80 دقیقه بسته به خصوصیات خاک متغیر است. بافت خاک (توزیع اندازه ذرات اولیه) تاثیر معنی‌داری بر نفوذپذیری آن داشت به‌طوری‌که با افزایش 6 و 4/14 برابری ذرات رس و سیلت، نفوذپذیری نهایی به‌ ترتیب 1/5 و 7/38 برابر کاهش یافت. در مقابل، با افزایش میزان شن به میزان 8 برابر، نفوذپذیری نهایی افزایش 8/14 برابری نشان داد. همچنین از بین ویژگی‌های شیمیایی، میزان آهک اهمیت بیشتری داشت به طوری که افزایش 6/3 برابری آهک باعث کاهش شدت نفوذ نهایی به میزان 2/10 برابر گردید که دلیل آن قرار گرفتن آهک در اندازه رس و سیلت و نفوذپذیری کمتر این دو جز نسبت به شن بود. نتایج روشن ساخت که نقش خصوصیات فیزیکی بویژه توزیع اندازه ذرات بر نفوذپذیری خاک بیشتر از ویژگی‌های شیمیایی است. یافته‌های این تحقیق نشان از لزوم پرداختن به نقش آهک در بررسی رفتار نفوذپذیری خاک‌های مناطق خشک و نیمه‌خشک دارد.