تعیین برنامه زراعی و قیمت سایه ایی محصولات منتخب منطقه سیستان با تاکید بر بهینه سازی مصرف آب

خشکسالی های مکرر در منطقه سیستان سبب بروز بحران شدید در بخش کشاورزی این منطقه شده است. این در حالیست که بخش کشاورزی نقش بسزائی در اقتصاد این منطقه دارد. از اینرو تعیین برنامه زراعی و الگوی کشت با در نظر گرفتن محدودیت آب ضرورت ویژه ایی برای حداکثر کردن سود بخش کشاورزی در این منطقه دارد. برای این منظور در این پژوهش به تعیین برنامه زراعی، قیمت سایه ایی و ارزش نهایی با تاکید بر بهینه سازی مصرف آب در 3 بخش اصلی کشاورزی در منطقه سیستان (زابل، زهک و میانگنگی) و بر روی پنج محصول استراتژیک زراعی (گندم، جو، سیب زمینی، پیاز و گوجه فرنگی) پرداخته شد. تجزیه و تحلیل بر اساس 3 سناریوی: 1) کشت فعلی موجود، 2) حداکثر کردن سود با در نظر گرفتن محدودیت آب مورد نیاز و زمین، 3) حدکثر سازی سود با توجه به محدودیت ها شامل زمین و محدودیت مصرف منطقه انجام گردید. نتایج تحقیق نشان داد که با توجه به اعمال محدودیت آب و زمین (سناریو 2) در مناطق مذکور، محصول گندم و جو از الگوی کشت حذف می شوند، ولی سایر محصولات سطح زیر کشت آنها افزایش یافته و با اعمال تمام محدودیت ها (سناریو 3) محصول جو از الگوی کشت حذف خواهد شد، ولی سایر محصولات برای مناطق مذکور سطح زیر کشت آنها تغییر می یابد. بنابراین با توجه به اینکه منطقه سیستان با کمبود منابع آب روبرو است، لذا پیشنهاد می شود که مدل های بهینه سازی و نتایج این تحقیق به عنوان ابزاری مناسب به منظور کاهش مصرف آب و افزایش تولید در طرح های جامعه مدیریت منابع آب می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

determining the crop program and shadow price of selected products in sistan region with emphasis on optimizing water consumption

frequent droughts in the sistan region have caused a severe crisis in the agricultural sector of this region. meanwhile, the agricultural sector plays a significant role in the economy of this region. therefore, determining the crop program and cultivation pattern, taking into account water constraints, is especially necessary to maximize the profits of the agricultural sector in this region. for this purpose, in this study, to determine the crop program, shade price and final value with emphasis on optimizing water consumption in the three main agricultural sectors in sistan region (zabol, zahak and miangangi) and on five strategic crops (wheat, barley). , potatoes, onions and tomatoes). the analysis was performed based on 3 scenarios: 1) current cultivation, 2) maximizing profits by considering the water and land requirements, and 3) maximizing profits according to the constraints including land and area consumption constraints. the results showed that due to the application of water and land restrictions (scenario 2) in the mentioned areas, wheat and barley crops are removed from the cultivation pattern, but other crops increase their area under cultivation and by applying all restrictions (scenario 3) barley crop will be removed from the cultivation pattern, but other crops for the mentioned areas will change their cultivated area. therefore, considering that sistan region is facing a shortage of water resources, therefore, it is suggested that optimization models and the results of this study can be used as a suitable tool to reduce water consumption and increase production in water resources management community plans.