بررسی اثر فاصله انتقال بر ضریب انتشارپذیری کلرید سدیم در خاک ماسه‌ای مطبق‌ افقی و شبیه‌سازی آن با مدل هایدروس دوبعدی

انتشارپذیری یکی از مهم ترین خاصیت‌های قابل اندازه‌گیری محیط متخلخل است. این پارامتر مهم در معادلات جابجایی- انتشار مربوط به انتقال آلاینده در مطالعه آب زیرزمینی استفاده می‌شود. در گذشته ضریب انتشارپذیری برای کل یک محیط متخلخل بصورت یک ضریب ثابت در نظر گرفته می شد، ولی مطالعات زیادی که در طول چند دهه اخیر انجام شد نشان داده است که انتشارپذیری به پارامترهای زیادی از جمله فاصله انتقال بستگی دارد. از آن جایی که اغلب این مطالعات در محیط های متخلخل همگن انجام شده است. در این پژوهش به بررسی اثر فاصله ی انتقال 20 ، 50 و 80 سانتی‌متری بر ضریب انتشارپذیری در یک محیط متخلخل مطبق با دانه‌بندی درشت، متوسط و ریز بصورت آزمایشگاهی پرداخته شد. نتایج بدست آمده در این پژوهش نشان داد در همه فواصل انتقال، حجم آب تخلخل قبل از رسیدن به غلظت نسبی 0.5، به یک رسید و سرعت انتقال آلاینده با افزایش فاصله انتقال کمتر ‌شد که با نتایج سایر مطالعات مطابقت داشت. همچنین مدلسازی عددی به وسیله‌ی مدل عددی هایدروس نشان داد که این مدل توانسته است مقدار ضریب انتشارپذیری را برای فاصله‌های انتقال 20، 50 و 80 سانتی‌متری با خطای rmse به ترتیب برابر با 0.061، 0.063 و 0.057 محاسبه کند که بیانگر دقت بالای آن در شبیه سازی و نحوه‌ی حرکت انتقال آلاینده در محیط متخلخل است.

study of the effect of transport distance on dispersion coefficient of sodium chloride in horizontal stratified sandy soils and its simulation with hydrus- 2d

dispersion is one of the most important measurable properties of porous media. this important parameter is used in the advection–dispersion transport equation related to pollutant transfer in the study of groundwater resources. in the past studies, the dispersion coefficient was considered a constant coefficient for the whole porous media, but many studies over the last few decades have shown that it depends on many parameters, including the transmission distance. since most of these studies have been performed in homogeneous porous media, in this study, experimental study was carried out to investigate the effect of transfer distances of 20, 50 and 80 cm on the dispersion coefficient in layered soils which containing coarse, medium and fine sand. the results of this study showed that at all transfer distance, the volume of porous water before reaching to the relative concentration of 0.5, reached to one and the rate of pollutant transfer decreased with increasing transfer distance. this result consistence with finding of other studies. numerical modeling by hydrus- 2d model also showed that this model was able to calculate the value of diffusion coefficient for transmission distances of 20, 50 and 80 cm with rmse error equal to 0.061, 0.063 and 0.057, respectively, which indicates its high accuracy in simulating and movement of pollutants in the porous media.