بهینه‌سازی بهره‌برداری از سیستم چند مخزنه با استفاده از الگوریتم جستجوی موجودات همزیست مبتنی بر برازش- فاصله- توازن

در چند دهه اخیر الگوریتم‌های فراابتکاری نقش موثری در مسائل مختلف مهندسی از جمله بهره‌برداری بهینه از مخازن داشته‌اند. به دلیل پیچیدگی مسائل مدیریت منابع آب و در نتیجه نیاز روزافزون به توسعه و رواج روش‌های مزبور، در پژوهش حاضر اقدام به مدل‌سازی بهره‌برداری بهینه از سیستم چند مخزنی با استفاده از روش جدید الگوریتم جستجوی موجودات همزیست مبتنی بر برازش فاصله توازن (fdbsos) گردید. برای این منظور سامانه آبی متشکل از سدهای بافت، صفارود و جیرفت واقع در حوضه آبریز هلیل رود، حدفاصل طول های جغرافیایی َ51°56 تا  َ30°61 درجه شرقی و عرض جغرافیایی  َ18°26 تا  َ30°29 درجه شمالی، به‌منظور تخصیص بهینه برای تامین نیاز آبی سه منطقه، با اولویت تامین نیاز آبی شرب، زیست‌محیطی، کشاورزی و صنعت در نظر گرفته‌شده است. به‌منظور بررسی کارایی الگوریتم جدید fdbsos، سیاست‌های بهره‌برداری از سامانه مزبور در دوره زمانی 223 ماهه (دوره 1398-1379) علاوه بر الگوریتم fdbsos، با الگوریتم‌های شناخته شده جستجوی هارمونی hs و رقابت استعماری ica، مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که سیاست بهره‌برداری حاصل از الگوریتم جدید fdbsos با تامین 87.23، 74.34 و 96.03 درصد از نیازهای پایین دست سدهای بافت، صفارود و جیرفت، در مقایسه با سیاست‌های حاصله از اعمال الگوریتم‌های hs و ica از برتری برخوردار می‌باشد.

optimization of multi-reservoir system operation using symbiotic organisms search algorithm based on the fitness-distance-balance

in recent decades, metaheuristic algorithms have been successfully applied in various aspects of water resource engineering and management issues, especially in reservoirs’ optimal operation. in this paper, a new method based on symbiotic organisms search using the fitnessdistancebalance (fdbsos) algorithm has been developed for modeling optimal operation of complex multi reservoir system baft, safarood, and jiroft reservoirs of halilrood basin situated at latitude 56◦51ʹ61◦30ʹ n and longitude 26◦18ʹ29◦30ʹ e. the system consists of 3 different agricultural irrigation demands allocation with environmental prioritize in the longterm (from 2000 to 2019) approach. the developed model was used to solve the complex multireservoir system operating halilrood basin. the new fdbsos algorithm results were compared with other developed evolutionary algorithms, including harmony search algorithm (hs) and imperialist competitive algorithm (ica). results showed the new fdbsos algorithm’s sustainability index was obtained 87.23, 74.34, and 96.03 percent of downstream demands for baft, safarood, and jiroft reservoirs. the finding revealed that the new fdbsos algorithm was the superior algorithm in optimal operation of the multireservoir system.