بازده آبیاری، نیاز آبی و بهره‌وری آب در روش آبیاری سطحی در باغات زردآلو و انگور

افزایش بازده آبیاری و کاهش تلفات آب در مزارع با توجه به کمبود شدید منابع آب در کشور امری ضروری است. به منظور افزایش بازده سامانه‌های آبیاری، ارزیابی آن‌ها الزامی است. به این منظور در مجموع 6 باغ با سامانه آبیاری کرتی انتخاب شدند. میزان حجم آب آبیاری، عمق توسعه ریشه و عملکرد میوه، بازده کاربرد آب آبیاری (اوایل، اواسط و اواخر فصل) و میزان بهره وری آب تعیین شد. همچنین نیاز آبی به روش پنمن مانتیث و با استفاده از آمار هواشناسی ( ده سال اخیر) محاسبه و با مقادیر ارائه شده در سند ملی آب مورد مقایسه قرار گرفت. در باغات زردآلو میزان میانگین بازده آبیاری از 3/43 تا 4/58 درصد متغییر (بطور میانگین 7/49 درصد) و در باغات انگور از 7/41 تا 9/61 درصد متغییر ( بطور میانگین 4/51 درصد) بود. سهم عمده تلفات آب آبیاری در باغات زردآلو و انگور به صورت نفوذ عمقی به ترتیب 7/49 و 4/51 درصد مشخص شد. میانگین بهره وری آب این محصولات به ترتیب برابر 78/0 و 2/5 کیلوگرم بر مترمکعب اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که باغاتی که در آن‌ها تسطیح زمین و تامین نیاز آبی گیاه مورد توجه قرار گرفته بود بازده آبیاری و بهره وری مصرف آب به‌طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته بود. مقایسه نیاز آبی محاسباتی با میزان حجم آب آبیاری، نشان از اعمال کم آبیاری در این باغات می باشد. همچنین نتایج نشان داد که نیاز آبی محاسباتی به مراتب بیشتر از مقادیر ذکر شده در سند ملی آب بود که لزوم به روز شدن سند ملی آب را بیش از پیش نمایان می سازد.

Irrigation Efficiency, Water Requirement and Water Productivity in Surface Irrigation Method in Apricot and Grape Gardens

Increasing irrigation efficiency and reducing water losses in gardens is necessary due to the severe shortage of water resources in the country. In order to increase the irrigation systems efficiency it is necessary to evaluate them. For this purpose, 6 gardens with basin irrigation system were selected. The amount of irrigation water volume, depth of root development, yield, application efficiency (early, mid and late of the growing season) and water productivity were determined. Also, the water requirement was calculated by the Penman Monteith method using meteorological data (recent ten years) and compared with the values provided in the National Water Document. In apricot orchards, the average application efficiency varied from 43.3 to 58.4 percent (average of 49.7 percent) and in vineyards from 41.7 to 61.9 percent (51.4 percent on average). Deep percolation was the major portion of irrigation water losses in apricot and grape gardens by 49.7 and 51.4%, respectively. The average water productivity of these products was 0.78 and 5.2 kg.m3 respectively. The results showed that in gardens where land leveling and water supply of the trees were well done, irrigation efficiency and water productivity were significantly increased. Comparing the computational water requirement with the volume of irrigation water shows the imposition of deficit irrigation in these gardens. The results also showed that the computational water requirement was much higher than the values mentioned in the National Water Document, which highlights the need to update the National Water Document.