ارزیابی کیفیت آب رودخانه آجی چای (دشت تبریز) براساس شاخص های کیفی مصارف ویژه

آجی‏چای یکی از بزرگترین رودخانه های دائمی حوضه آبریز دریاچه ارومیه می باشد. این رودخانه در طول مسیر خود به ویژه در محدوده شهر تبریز تحت تاثیر منابع آلاینده مختلفی قرار گرفته که باعث کاهش کیفیت آن می شود. در این تحقیق به منظور بررسی کیفی آب این رودخانه با استفاده از شاخص های مختلف کیفی مصارف ویژه (خاص)، تعداد 16 ایستگاه نمونه برداری در طول مسیر رودخانه تعیین و طی دو فصل تر (اردیبهشت ماه 95) و خشک (شهریور ماه 95) نمونه برداری انجام شد. پارامترهای فیزیکوشیمیایی شامل اسیدیته (ph)، دما (t)، کدورت (turbidity)، هدایت الکتریکی (ec)، کل جامدات محلول و معلق (ts)، کل جامدات محلول (tds)، یون های اصلی (سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، کلر، سولفات، بی کربنات) و فرعی (نیترات و فسفات)، پارامترهای اکسیژن محلول (do)، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (cod) و اکسیژن خواهی بیولوژیک (bod) و پارامترهای بیولوژیکی شامل کلی فرم کل (t.c) و کلی فرم های مدفوعی (f.c) اندازه گیری شد. مطابق نتایج به دست آمده مقادیر متوسط برخی از پارامترها از حد مجاز آب آشامیدنی ایران بالاتر می باشد. ارزیابی کیفی رودخانه آجی چای با استفاده از شاخص آلودگی رودخانه (rpi)، شاخص اورگان (owqi)، شاخص سید (said)، شاخص دینیوس (dinius) و روش وزن دهی حسابی (شاخص کیفیت آب wqi) نشان دهنده وضعیت خیلی بد رودخانه در اکثر ایستگاه ها به خصوص قسمت های میانی آن در محدوده شهر تبریز در اثر ورود آلاینده ها به آن می باشد. بر اساس نتایج تحقیق شاخص‏ سید، شاخص دینیوس و شاخص وزن دهی حسابی به دلیل توانایی در نشان دادن روند تغییرات کیفی، شاخص های مناسب در ارزیابی کیفی رودخانه آجی چای جهت مصارف ویژه و بنابراین مدیریت کیفی آن معرفی می گردند.