هشدار اولیه بیابان‌زایی آبخوان دشت مشهد بر اساس پیش‌بینی پارامترهای کمی و کیفی آب زیرزمینی

در این تحقیق جهت پیش‌بینی و تعیین آستانه هشدار بیابان‌زایی از مدل‌سازی پارامترهای کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی استفاده شد. داده‌های 62 چاه‌ پیزومتری و 55 چاه‌های کیفی از شرکت منابع آب ایران و همچنین شرکت آب منطقه‌ای استان خراسان رضوی جمع‌آوری شد. پیش‌پردازش‌ داده‌های آماری، رفع داده‌های ناقص و گمشده، تحلیل‌های آماری از جمله آزمون من‌کندال و همبستگی پیرسون انجام شد. نقشه شاخص‌های کمی و کیفی آب زیرزمینی از نظر شدت بیابان‌زایی و آستانه هشدار هر شاخص بر اساس مدل ایرانی ارزیابی پتانسیل بیابان‌زایی (imdpa) کلاس بندی و نقشه شدت و هشدار بیابان‌زایی برای یک دوره 20 ساله (1375 1395) تهیه شد. برای پیش‌بینی مقادیر کمی آب زیرزمینی از داده‌های ماهانه تراز سطح آب زیرزمینی به‌صورت متوالی استفاده شد و با استفاده از نرم‌افزار matlab 2015 و هوش مصنوعی پیش‌بینی داده‌ها برای سال 1400 صورت گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین هشدار شاخص‌های کمی و کیفی آب براساس شدت بیابان‌زایی مربوط به شاخص افت می‌باشد و بعد از آن بیشترین هشدار مربوط به شاخص هدایت الکتریکی است. شاخص نسب جذبی سدیم از نظر شدت بیابان‌زایی در کلاس ناچیز قرار دارد و تنها در سال 1400 بخش جنوبی آبخوان دشت مشهد در شرایط هشدار قرار خواهد گرفت. از نظر میزان کلر فعلاً آبخوان دشت مشهد در شرایط هشدار قرار نگرفته است. اما با توجه به ارزیابی روند تغییرات این شاخص در آینده ممکن است در آستانه هشدار قرار گیرد.