حفاظت اکوسیستم رودخانه قره‌سو بر اساس تنظیم رژیم جریان زیست‌محیطی با کاربرد روش‌های هیدرولوژیکی

با توجه به زوال روز افزون حیات زیستی سیستم‌های رودخانه‌ای در نتیجه دخالت‌های انسانی، خشکسالی و تغییر اقلیم، به رسمیت شناختن جریان زیست‌محیطی به‌منظور حفظ سلامت آن در مطالعات برنامه‌ریزی توسعه منابع آب، کاملاً ضروری می‌باشد. هدف اصلی در این پژوهش، پیاده‌سازی و ارزیابی روش‌های تنانت، منحنی تداوم جریان، کمبود جریان اکولوژیکی، جریان پایه آبزیان، انتقال منحنی تداوم جریان و مدل ذخیره رومیزی جهت برآورد جریان زیست‌محیطی رودخانه قره‌سو در ماه‌های مختلف سال در محدوده مطالعاتی ایستگاه هیدرومتری سیاه‌آب تا محل ورود به خلیج گرگان برای حفاظت و بازگردانی رودخانه مزبور می‌باشد. در مطالعه حاضر با مقایسه نتایج حاصل از مقادیر پیشنهادی رژیم جریان زیست‌محیطی رودخانه قره‌سو مشخص شد که روش تنانت، دبی 0.57 مترمکعب بر ثانیه را برای فروردین تا شهریور ماه و 0.19 مترمکعب بر ثانیه را برای مهر تا اسفند ماه، روش منحنی تداوم جریان در شرایط نسبتاً مناسب (q90) و مناسب (q75) به ترتیب 0.17 و 0.393 مترمکعب بر ثانیه، روش جریان پایه آبزیان دبی 0.57 مترمکعب بر ثانیه، روش انتقال منحنی تداوم جریان در شرایط نسبتاً تغییر یافته، با میانگین سالانه 0.94 مترمکعب بر ثانیه، روش کمبود جریان اکولوژیکی 0.88 مترمکعب بر ثانیه و مدل ذخیره رومیزی در کلاس b، 0.69 مترمکعب بر ثانیه را برآورد می‌نمایند. بر این اساس با تامین رژیم اکولوژیکی رودخانه قره‌سو با استفاده از روش انتقال منحنی تداوم جریان در کلاس مدیریتی c (معادل48.5 درصد جریان طبیعی رودخانه)، می‌توان شرایط مناسبی را برای حفظ سلامت اکوسیستم فراهم کرد.