تحلیل «منابع و مصارف» و «ناپایداری منابع آب» در حوضه آبریز زاینده‌رود

حوضه آبریز زاینده‌رود در منطقه مرکزی ایران از مناطق دارای مسئله ناپایداری منابع آب است. در این پژوهش منابع و مصارف آب‌های سطحی و زیرزمینی حوضه زاینده‌رود در ارتباط با ناپایداری منابع آب در حوضه مورد مطالعه قرار می‌گیرد. روش انجام این پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی و با اتکا بر تحلیل داده‌های منابع و مصارف آب می باشد. برای بررسی منابع، تغییرات حجم ذخیره سد زاینده‌رود و برای مصارف، تخصیص آب به بخش‌های شرب، صنعت و کشاورزی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد منابع آب حوضه در دهه‌های اخیر روند کاهشی داشته ولی مصارف آب حوضه روند متفاوتی داشته است، به‌طوری‌که حجم مصرفی آب شرب کماکان روند افزایشی داشته ولی تخصیص آب به بخش کشاورزی مختل شده است. با بروز ناپایداری منابع آب کشاورزی، بخش اعظم مسیر رودخانه از جریان دائمی آب محروم گردیده و اختصاص آب به بخش کشاورزی در بخش میانی و پایین‌دست حوضه با مشکل مواجه شده است. با بروز ناپایداری منابع آب، کشاورزان برای جبران کاهش جریان آب رودخانه، به حفر چاه و بهره‌برداری بیشتر از آب زیرزمینی اقدام نموده‌اند که خود روند ناپایداری منابع آب حوضه را تشدید کرده است. با ادامه این روند پایداری محیطی و حیات انسانی در حوضه با خطر جدی روبرو می‌باشد.