ارزیابی کیفیت آب رودخانه دز با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره

در تحلیل آماری متغیرهای کیفی آب، تعیین روابط بین متغیرهای مزبور، از مسائل مهم به شمار می آید. در این تحقیق جهت یافتن روابط بین متغیرها و تعیین متغیرهای اصلی تعیین کننده‌ی کیفیت آب به ترتیب از تحلیل همبستگی کانونی و تحلیل مولفه‌ی اصلی استفاده شد. همچنین برای دسته بندی ایستگاه‌های مورد مطالعه از روش تحلیل خوشه‌ای استفاده شد. نتایج نشان داد بین دو دسته متغیرهای فیزیکی و شیمیایی رودخانه‌ی دز، رابطه‌ی معنی داری وجود دارد که بیشتر ناشی از منابع انسان ساخت (مانند کشت و صنعت هفت تپه و کارخانجات صنعتی) هستند. هم-چنین نتایج تحلیل مولفه‌ی اصلی، نشان داد متغیرهای اصلی تعیین کننده‌ی کیفیت آب رودخانه‌ی دز ec، دما، sar، so4، phو do هستند که اغلب ناشی از آلاینده‌های صنعتی و انسانی می‌باشند. نتایج حاصل از تحلیل خوشه‌ای برای دسته‌بندی ایستگاه‌ها نشان داد ایستگاه‌های بامدژ و حرمله (پایین دست شهر دزفول) از نظر تشابه متغیرهای کیفی آب در یک دسته قرار می‌گیرند و ایستگاه تله زنگ (بالادست شهر دزفول) با سایر ایستگاه‌ها شباهتی ندارد. بنابراین منطقه‌ی شهرنشین و آلاینده‌های انسانی در دسته‌بندی ایستگاه‌ها تاثیر به سزایی داشته‌اند.