بررسی تاثیر به کارگیری سامانه‌های سطوح آبگیر مدیریت شدهدر افزایش تولیدات گیاهی

این پروژه به منظور امکان‌سنجی استقرار درختان مثمر و افزایش تولیدات گیاهی از طریق به کارگیری سامانه های سطوح آبگیر در استان کرمان به مدت 5 سال به اجرا در آمده است. برای انجام این تحقیق عرصه مرتعی با شیب متوسط 28% انتخاب شد. پنج تیمار سامانه شامل جمع‌آوری سنگریزه و پوشش گیاهی سطح سامانه به همراه به‌کارگیری فیلتر سنگریزه‌ای، جمع‌آوری سنگریزه و پوشش گیاهی سطح سامانه بدون به کارگیری فیلتر سنگریزه‌ای، عایق نمودن بخشی از سطح سامانه به همراه به کارگیری فیلتر سنگریزه‌ای، عایق نمودن بخشی از سطح سامانه بدون به کارگیری فیلتر سنگریزه‌ای و تیمار شاهد (زمین دست نخورده) به همراه سه رقم بادام (تلخ، شیرین و دیرگل همدان) در 5 تکرار به کار برده شد. در این تحقیق با رفتارسنجی سامانه‌ها، تاثیر آن‌ها بر رشد و نمو نهال‌ها از طریق اندازه‌گیری شاخص‌های گیاهی (قطر یقه، ارتفاع درخت، سطح تاج پوشش، زنده مانی و تولید میوه) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد میانگین این متغیرها در تیمار شاهد از بقیه تیمارها کمتر و به ترتیب در تیمارهای جمع‌آوری پوشش گیاهی سطح سامانه بدون فیلتر سنگریزه‌ای، جمع‌آوری پوشش گیاهی سطح سامانه با فیلتر سنگریزه ای، عایق نمودن بخشی از سطح سامانه بدون به کارگیری فیلتر سنگریزه‌ای و عایق نمودن بخشی از سطح سامانه به همراه به کارگیری فیلتر سنگریزه‌ای افزایش پیدا می‌کند. به طوری که در سال پنجم اجرای پروژه، میانگین قطر یقه، ارتفاع درخت، سطح تاج پوشش، عملکرد و زنده مانی در تیمار عایق نمودن بخشی از سطح سامانه به همراه به کارگیری فیلتر سنگریزه‌ای به ترتیب به 58.5 میلی‌متر، 258 سانتی‌متر، 2.5 مترمربع، 1.2 کیلوگرم بادام در هر درخت و 100 درصد رسیده است به طوریکه در این تیمار هیچگونه تلفاتی نداشته و از همه تیمارها بیشتر می‌باشد. همچنین مجموعاً در بین 75 اصله ارقام بادام کاشته شده (تلخ، شیرین و دیرگل همدان)، رقم تلخ از رشد و نمو بهتری برخوردار بوده و شاخص های گیاهی در این رقم بیشتر از سایر ارقام می‌باشد. بنابراین به کارگیری پوشش عایق در سامانه‌های سطوح آبگیر، نقش مهمی در جمع‌آوری حجم آب کافی در جهت تامین رطوبت مورد نیاز درختان در محل استقرار آن‌ها ایفا نموده و موجب افزایش تولید در حوضه‌های آبخیز و بهبود اقتصاد معیشتی ساکنان حوضه‌های آبخیز می‌گردد.