بررسی رسوب دهی رودخانه های منتهی به خلیج فارس و دریای عمان

نواحی مختلف یک منطقه با توجه به خصوصیات مورفولوژیکی، زمین شناسی، اقلیم و نوع کاربری، عکس العمل های متفاوتی در برابر نیروهای فرساینده (آب و باد) از خود نشان می دهند. با افزایش غلظت مواد معلق در اثر فرسایش خاک، اکوسیستم رودخانه و موجودات داخل آن به خطر می‌افتد. در نهایت پائین دستِ رودخانه با بجای گذاشتن رسوبات ریزدانه با تغییر مورفولوژی ساحل، منشاء شن های روان خواهد شد. اولین قدم در مبارزه با فرسایش و رسوب شناخت مقدار آن در مناطق موردنظر است. هدف از این تحقیق، شناخت وضعیت رودخانه های استان هرمزگان از نظر روند رسوبدهی است. بدین منظور ابتداء داده های ایستگاه های هیدرومتری رودخانه های منتهی به خلیج فارس و دریای عمان در محدوده استان هرمزگان، بررسی و با استفاده از منحنی سنجه رسوب مقدار آن در محل ایستگاه محاسبه شد. از روش آنالیز منطقه ای برای محاسبه رسوب رودخانه ها در محل ورود به دریا استفاده شد. عوامل مختلف زمین شناسی، کاربری، بارش و توپوگرافی در آنالیز منطقه ای به کار گرفته شدند. در نهایت نقشه رسوبدهی حوضه ها به دست آمد. مقایسه آنالیز آماری (رسوب برآورد شده) با مقادیر رسوب مشاهده ای نشان داد که چهار عامل طول کلی آبراهه، مساحت سازند، بارندگی سالانه و دید کارشناسی در سطح 9% و ضریب تعیین 0/79 از همبستگی بالایی برخوردار بودند. این نتیجه بیانگر این است که منطقه هرمزگان با توجه به رخنمون های حساس به فرسایش و بارش های با شدت بالا، توان فرسایش و رسوبدهی بالایی دارند. شرق استان به خصوص رودخانه های گابریک و سدیج، از رسوب زایی بالایی برخوردار می باشند. غرب استان نیز در درجه دوم اهمیّت واقع شده و برخی نواحی مرکزی استان، رسوب دهی متوسطی داشتند.