مدل‌سازی ساختاری تفسیری اجرای خط‌مشی‌های قضایی با رویکردی آمیخته اکتشافی

هدف: نهاد قضایی نقش گسترده و موثری در اجرای خط‌مشی‌های عمومی مرتبط دارد، گستردگی وظایف ترسیم‌شده نشانگر این است که با اجرای دامنه وسیعی از خط‌مشی‌ها در حوزه‌های مختلف درگیر است، بنابراین، اجرای خط‌مشی‌های قضایی علاوه بر سازمان موردمطالعه سایر جامعه را درگیر می‌کند. با توجه به اهمیت اجرای خط‌مشی‌های قضایی، این پژوهش باهدف شناسایی و اولویت‌بندی عوامل کلیدی اجرای خط‌مشی‌های قضایی انجام‌شده است.طراحی/روش‌شناسی/رویکرد: این پژوهش به روش آمیخته انجام‌شده است. در بخش کیفی، مشارکت‌کنندگان 26 نفر از خبرگانی بوده‌اند که درزمینه اجرای خط‌مشی‌های قضایی از دانش و تجربه علمی برخوردارند و با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه نیمه ساختاریافته هست و مصاحبه‌ها تا مرحله اشباع نظری ادامه پیدا کرد. در این مرحله ابتدا از روش تحلیل مضمون برای تجزیه‌وتحلیل و کدگذاری مصاحبه‌ها استفاده شد. سپس برای غربالگری مفاهیم استخراج‌شده از رویکرد دلفی فازی استفاده شد. در بخش کمی جامعه آماری پژوهش قضات، کارشناسان، مدیران عملیاتی و مدیران دفاتر شاغل در دادگستری‌ها به تعداد 17000 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای، تعداد 375 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب گردید. روایی پرسشنامه از طریق روایی واگرا و همگرا و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ (0/873) تایید شد. داده‌ها با کمک نرم افزا smart pls3 از طریق مدل‌یابی معادلات ساختاری (sem) برازش شد. درنهایت با استفاده از روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری، پس از مشخص شدن سطوح هرکدام از عوامل و با در نظر گرفتن ماتریس در دسترس‌پذیری نهایی، مدل نهایی در چهار سطح ارائه گردید.یافته‌های پژوهش: پس از تجزیه‌وتحلیل یافته‌ها، 122 شاخص، 36 مولفه و 8 بعد شامل سیاست‌های اجرا، تقویت بستر بازیگران اجرا، روابط انسانی–اخلاقی با ارباب‌رجوع، شهروندان، ویژگی شخصی قضات، حکمرانی قضایی شبکه‌ای، ساختار اجرا و توانمندسازی نیروی انسانی احصاء شد. با توجه به نتایج مدل ساختاری تفسیری دو بعد سیاست‌های اجرا و تقویت بستر بازیگران اجرا اولویت نخست خبرگان و به‌عنوان تاثیرگذارترین سطح مدل می‌باشند. این به معنای آن است که تمرکز بر این دو بعد شایسته توجه ویژه‌ای است.محدودیت‌ها و پیامدها: استفاده از مصاحبه برای استخراج مفاهیم در بخش کیفی، پرسشنامه برای سنجش مفاهیم استخراج‌شده در بخش کمی و عدم امکان تعمیم‌پذیری نتایج پژوهش به همه جوامع ازجمله محدودیت‌های این پژوهش تلقی می‌شود.پیامدهای عملی: معرفی ابعاد مدل اجرای خط‌مشی‌های قضایی، خلق ادبیات جدید در خصوص اجرای خط‌مشی‌های قضاییابتکار یا ارزش مقاله: ابتکار اصلی پیشنهاد به اجرای عملی عناصر مدل ارائه‌شده است.

interpretive structural modeling (ism) of the implementing judicial policies with a mixed exploratory approach

purpose: the judicial institution has an extensive and effective role in the implementation of related public policies, the extent of the tasks outlined is indicative of this which is involved in the implementation of a wide range of policies in different fields. therefore, the implementation of judicial policies involves the rest of the society in addition to the studied organization. due to the importance of the implementation of judicial policies, this research was conducted with the aim of identifying and prioritizing the key factors of the implementation of judicial policies.design/methodology/approach: this research was done in a mixed method. in the qualitative part, the participants were 26 experts who have scientific knowledge and experience in the field of judicial policy implementation and were selected by purposeful sampling. the data collection tool was a semi-structured interview and the interviews continued until the theoretical saturation stage. at this step, the method of analyzing the interviews was thematic analysis. then the fuzzy delphi approach was used to screen the concepts. in the quantitative step of the statistical population of the research, there were 17000 judges, experts, operational managers and office managers working in the courts. using cochran’s formula and classified random sampling method, 375 people were selected as a sample. the validity of the questionnaire was confirmed through convergent and divergent validity and its reliability was confirmed through cronbach’s alpha (0.873). data were analyzed with the help of smart pls3 software through structural equation modeling (sem). using the interpretive structural modeling method, after determining the levels of each factor and considering the final accessibility matrix, the final model was presented in four levels.research findings: from the analysis of the results, 122 indicators, 36 components and 8 dimensions of implementation policies, participation of implementation actors, human-ethical relations with clients, citizens, personal characteristics of judges, network governance in the justice system, implementation structure and human power empowerment were calculated. according to the results of the interpretive structural model, the two dimensions of implementation policies and participation of implementation actors were the first priority of experts and as the most effective level of the model. this means that focusing on these two dimensions deserves special attention.limitations consequences: using of interviews to extract concepts in the qualitative part, questionnaires to measure the concepts extracted in the quantitative part, and the impossibility of generalizing the research results to all societies are among the limitations of this research.practical consequences: introducing the dimensions of the judicial policy implementation model, creating new literature regarding the implementation of judicial policies.innovation or value of the article: the main initiative is to propose the practical implementation of the elements of the presented model.