سیر رشد ایمانی بر اساس برداشت‌های علامه مصباح یزدی ره از ادعیه ماثوره

توجه به ادعیه ماثوره واصله از سوی امامان طاهرین(ع) و بهره‌مندی از آن در ابعاد مختلف، سیره علمی و عملی علمای بزرگوار شیعه در طول تاریخ تشیع بوده است. شارحان ادعیه از بین عالمان سلف، هریک براساس مشی علمی و ذوق خاص خویش به بُعدی از ابعاد ادعیه توجه کرده‌اند که شروح در دسترس نشانگر این تفاوت در رویکردهاست. توجه تربیت‌محور علامه مصباح یزدی به دعا، یکی از این شیوه‌هاست. حضرت استاد بیشتر در چند کتاب، ازجمله کتاب‌های بدرود بهار، دعای مکارم الاخلاق، صهبای حضور، شکوه نجوا، سجاده‌های سلوک، بر درگاه دوست، و ره‌توشه، به شرح مجموعه‌ای از دعاهای واصله از سوی ائمه معصوم(ع) عمدتاً با این نگاه پرداخته و نظامی از مسائل تربیتی را به‌نوعی بیان داشته‌اند. تلاش برای ترسیم سیری عملی و مرحله‌ای از تربیت اسلامی براساس شرح استاد بر ادعیه و بیان روش استاد در این امر، موضوعی است که این پژوهش دنبال می‌کند. پژوهش حاضر براساس ماهیت تحلیل محتوای آن، روش استنتاجی را در پیش گرفته است؛ به این معنا که مفاد به‌دست‌آمده، استنتاجی از شروح استاد بر ادعیه موردنظر می‌باشد و بالطبع، استناد محتوای ارائه‌شده به حضرت استاد، صرفاً براساس برداشت نویسنده از آن منابع است. براساس این تحقیق، سیر تربیت ایمانی و ارتباط انسان با خدای متعال از شناخت خدا و خود شروع می‌شود؛ در گذر روابط عاطفی و گرایشی رشد می‌کند و در بستر ابعادی از رفتار نتیجه می‌دهد.

the process of religious development based on allameh misbah yazdi's interpretations of transmitted supplications

throughout the history of shia, paying attention to the supplications transmitted by the infallible imams (ma’thura) and benefiting from them in various dimensions has been very common in the scientific and practical life of the great shia scholars. based on their scientific approach and special understanding, the salaf scholars interpreting supplications have paid attention to the dimensions of supplications using different approaches. one such approach is allameh misbah yazdi’s education-focused method. in his books, including bedrud bahar, dua makarem al-akhlaq, sahbai huzur, shokoh najwa, sajjadehaye soluk, bar dargah dust, and rah tosheh, allameh misbah gave commentary on a collection of supplications transmitted from the infallible imams, taking into account the educational aspects on supplications. this paper seeks to represent the practical and gradual process of islamic education based on allameh misbah’s description of the supplications and his method of explanation. the research method used in this research is inferential content analysis, i.e. the content is inferred from allameh misbah’s explanations on the supplications. obviously, what has been attributed to allameh misbah is solely based on the author’s understanding of the sources. according to this research, the process of faith education and man’s relationship with god almighty begins with knowledge of god and oneself; it develops through emotional relationships and tendencies and results in the context of behavioral dimensions.