خودشناسی و بازتاب‌های تربیتی آن براساس بینش قرآنی

براساس دیدگاه قرآن، آدمی‌دارای نوعی آفرینش و فطرت روانی خاص به خود است که او را از دیگر مخلوقات متمایز می‌سازد. این تفاوت در توانایی‌ها، نیاز‌ها، اهداف و ویژگی‌های روانی است و در تمام افراد انسانی، به صورت مشترک وجود دارد و زمینه را برای رشد و تکامل آنها فراهم می‌کند. این زمینه‌سازی، به میزان شناخت آدمی‌از خود بستگی دارد. اگر خودشناسی به صورت همه‌جانبه تحقق نیابد، تکامل و نیل به اهداف تربیتی نیز به صورت کامل میسر نخواهد بود. هدف این مقاله، بررسی بازتاب‌های تربیتی خودشناسی‌ای است که در قرآن کریم بدان تاکید شده است.در این مقاله، با شیوه توصیفی، تحلیلی، آیات قرآن در زمینه ابعاد روانی آدمی، توصیف، و نقش موثر آن در تعلیم و تربیت بررسی شده است. نتایج حاصل از این بررسی، بیانگر آن است که در بینش قرآنی، انسان توانمندی‌هایی دارد که زمینه‌‌‌های مساعدی برای تربیت است. خودشناسی نیز راهی برای تقویت این توانمندی‌هاست. آسیب‌‌‌هایی نیز دارد که با شناخت از خود، فرد می‌تواند بر آنها فایق آید. از دیگر آثار تربیتی شناخت خویشتن (توانمندی‌ها و آسیب‌پذیری‌ها)، البته شناخت هدف زندگی و انتخاب صحیح، خداشناسی، شکل‌گیری صحیح نظام فکری، ارتقای روابط همه‌جانبه، تسهیل حرکت به سوی کمال، ایجاد تحول درونی در فرد و ارایه جهت‌دهی عملکردی فرد به‌منظور رشد فطری است.