سوادسلامت و عوامل موثر بر آن در بزرگسالان :یک مطالعه‌ی پیمایشی در جنوب غرب ایران

زمینه و هدف: سواد سلامت به عنوان یک تعیین‌کننده‌ی سلامت یکی از راهبردهای کلیدی سیاست سلامت همگانی به شمار می‌رود. پژوهش حاضر به منظور بررسی تعیین سطح سواد سلامت و عوامل موثر بر آن در بین مراجعان به مراکز خدمات جامع سلامت شهرستان ایلام انجام شده است.روش بررسی: در سال 1401 و در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، تعداد 429 نفر از مراجعان 18 تا 65 ساله به مراکز خدمات جامع سلامت منتخب سطح شهرستان ایلام بررسی گردیدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسش‌نامه‌ی سواد سلامت بزرگسالان با نام هلیا بود؛ نمونه‌گیری به صورت خوشه‌ای و در قالب نه خوشه انجام شد؛ که هر خوشه شامل 50 نمونه بود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss و آزمون‌های آماری توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون وآنالیز واریانس یک‌طرفه با سطح معناداری 05/0 تجزیه و تحلیل گردید.یافته‌ها: بر اساس نتایج میانگین نمره کلی سواد سلامت16/50±80/16 بود. در سطح بندی سواد سلامت18/97 درصد افراد، سواد سلامت ناکافی ونه چندان کافی و 44/39 درصد شرکت‌کنندگان، سواد سلامت عالی داشتند. میانگین نمره‌ی سوادسلامت به تفکیک ابعاد سلامت شامل دسترسی به اطلاعات سلامت74/65، فهم و درک اطلاعات 81/81، مهارت خواندن اطلاعات 74/12، ارزیابی اطلاعات 75/05 و تصمیم‌گیری و رفتار اطلاعات 92/61 می‌باشد. بین متغیرهای شغل، تحصیلات و درآمد با سواد سلامت کلی ارتباط معنی‌داری مشاهده شد(001/0≥p)؛ در حالی‌که بین سواد سلامت کلی با سن، جنسیت و محل سکونت ارتباط معناداری مشاهده نشد(0/05≤p).نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه‌ی حاضر نشان داد که اقشار آسیب‌پذیر به مراتب از سطح سواد پایین‌تری برخوردار هستند؛ همچنین با‌توجه به تاثیر تحصیلات در بالارفتن سطح سواد سلامت افراد، بهتر است با استفاده از ظرفیت رسانه‌های جمعی، شبکه‌های اجتماعی، آموزش از طریق مراکز به گیرندگان خدمت در بهبود سطح سواد به عنوان یک تعیین‌کننده‌ی بالقوه‌ی سلامت جامعه گام برداشت.

a survey study: health literacy and affecting factors of adults in southwest iran

background and aim: health literacy is recognized as a key determinant of health and is a central focus of public health policy strategies. the present study aimed to assess the health literacy level and identify the factors influencing it among the clients of comprehensive health service centers in ilam city.materials and methods: in 2022, a descriptive-analytical study was conducted to examine 429 clients aged 18-65 years who visited comprehensive selected health service centers in ilam city. for adults the data collection tool used was the helia health literacy questionnaire. sampling was conducted in nine clusters, with each cluster consisting of 50 samples. the data was analyzed using spss software, which included descriptive statistical tests, pearson’s correlation coefficient, and one-way analysis of variance, with a significance level set at 0.05.results: based on the results, the average health literacy score was 80.16 ± 16.50. in terms of health literacy, 18.97% of people had inadequate or not very adequate health literacy, while 44.39% of the participants had excellent health literacy. the average health literacy scores across different dimensions are as follows: access to health information 65.74, comprehension of information 81/81, reading information skills 12.74, evaluation of information 05.75, and decision making and behavior based on information 61.92. a significant relationship was observed between job, education, and income variables and various dimensions of average health literacy (p-value≤0.001). however, there was no significant relationship between general health literacy and age, gender, and place of residence (p≤0.05).conclusion: the results of the present study demonstrate that vulnerable groups have significantly lower literacy levels. furthermore, given the impact of education on enhancing people’s health literacy, it is advisable to leverage mass media, social networks, and educational centers to enhance literacy levels as a potential factor in community health.