جوّ ایمنی درک شده در اتاق‌های عمل و ارتباط آن با آگاهی کارکنان اتاق عمل از خطرات دود جراحی: یک مطالعه مقطعی

زمینه و هدف: دود جراحی که در اثر استفاده از دستگاه‌هایی با حرارت بالا مانند الکتروکوتر و اسکالپل اولتراسونیک که جهت برش و انعقاد بافت در حین جراحی استفاده می‌شوند، ایجاد می‌گردد، به عنوان تهدید جدی برای سلامتی پرسنل اتاق‌عمل به حساب می‌آید. مطالعات مختلف جو ایمنی محیط کار را به عنوان یکی از اصلی ترین علل بروز یا پیشگیری از خطرات شغلی معرفی کرده است. این مطالعه با هدف بررسی جوّ ایمنی درک شده در اتاق های عمل و ارتباط آن با آگاهی کارکنان اتاق‌عمل از خطرات دود جراحی انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه ی توصیفی-مقطعی از فروردین 1400 تا تیرماه 1401 و در اتاق‌های عمل 26 بیمارستان دولتی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز در استان آذربایجان شرقی انجام شد. در این پژوهش 396 تکنولوژیست اتاق‌عمل و هوشبری با نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسش نامه ی جمعیت شناختی، پرسش نامه ی جوّ ایمنی و پرسش نامه ی آگاهی از خطرات دود جراحی بود. داده‌ها پس از گردآوری با استفاده از نرم افزار spss آنالیز شدند. یافته‌ها: دانش کارکنان اتاق عمل در خصوص خطرات دود جراحی با میانگین و انحراف معیار 4/32±9/82(دامنه 0 تا 21) در سطح متوسط برآورد گردید. میانگین نمره آگاهی از خطرات دود جراحی در تکنولوژیست های اتاق عمل(4/56±11/1) به صورت معنی داری بیشتر از تکنولوژیست های هوشبری(4/1±8/75) بود(0/02=p). وضعیت جوّ ایمنی درک شده در اتاق های عمل با میانگین و انحراف معیار 11/1±62/15(دامنه 19 تا 95)، در سطح متوسط ارزیابی شد. نتایج تحلیل رگرسیون خطی نشان می دهد که تاثیر جو ایمنی درک شده در اتاق های عمل در افزایش آگاهی کارکنان اتاق‌عمل از خطرات دود جراحی معنی‌ دار است(0/001=p). به طوری که با افزایش یک نمره به نمره کل جو ایمنی درک شده، نمره آگاهی به اندازه 0/201 افزایش می‌یابد. نتیجه‌گیری: جو ایمنی اتاق‌عمل می تواند پیش بینی کننده‌ی آگاهی از خطرات دود جراحی در بین کارکنان اتاق‌عمل باشد، بنابراین توصیه می شود راهکارهایی از قبیل آموزش پرسنل در خصوص خطرات دود جراحی و نحوه ی پیشگیری از آن، ایجاد محیط حمایتی مناسب برای پرسنل و در اختیار قرار دادن امکانات حفاظتی مناسب جهت جلوگیری از قرار گرفتن اعضای تیم جراحی و بیهوشی در معرض دود جراحی، صورت گیرد.

perceived safety climate in operating rooms and its relationship with the awareness of the operating room staff about the surgical smoke hazards: a cross-sectional study

background and aim: surgical smoke (ss), is caused by the use of high temperature devices such as electrocautery, laser and ultrasonic scalpel, which are used for cutting and coagulation of tissue during surgery, is considered as a serious threat to the health of operating room (or) personnel. various studies have identified the workplace safety climate as one of the main causes of the occurrence or prevention of occupational hazards. this study was conducted with the aim of perceived safety climate (psc) in ors and its relationship with the awareness of the or staff about the ss hazards.materials and methods: this cross-sectional study was conducted from april 2021 to july 2022 in the ors of 26 public hospitals affiliated to tabriz university of medical sciences. in this research, 396 surgical and anesthesia technologists were included in the study by stratified random sampling. data were collected using a demographic questionnaire, psc questionnaire and awareness about the hazards of ss questionnaire and analyzed using spss softwareresults: the knowledge of the or staff regarding the hazards of surgical smoke was evaluated at a moderate level with a mean and standard deviation of 9.82±4.32 (range 0 to 21). the average knowledge score of surgical technologists (11.1±4.56) regarding the hazards of surgical smoke was significantly higher than the average score of anesthesia technologists (8.75±4.1)(p=0.02). the psc in the or was evaluated at moderate level with a mean and standard deviation of 62.15±11.1 (range 19 to 95). the results of linear regression analysis showed that the effect of psc in increasing the awareness of or staff about the hazards of ss was significant (p=0.001). by increasing one score to the total score of the psc, the awareness score increases by 0.201.conclusion: the safety climate of the or can predict the awareness of the hazards of ss among or staff. it is recommended to adopt strategies such as educating personnel about the hazards of ss and how to prevent it, creating a suitable supportive environment for personnel, and providing suitable protective facilities to prevent or staff from being exposed to ss.