تحلیل ریسک فرایندهای اتاق‌عمل با استفاده از رویکرد آنالیز بحرانیت حالات شکست و اثرات آن: یک مطالعه موردی

زمینه و هدف: اتاق عمل به‌دلیل چند تخصصی بودن فرایندها، سطح بالای تکنولوژی و پیچیدگی پروتکل‌های درمانی از بخش‌های پرخطر بیمارستان محسوب می‌شود. مطالعه‌ی حاضر باهدف شناسایی و ارزیابی حالات بالقوه‌ی خطاهای مرتبط جراحی با استفاده از رویکرد آنالیز بحرانیت حالات شکست و اثرات آن (failure mode, effects and criticality analysis) در اتاق‌های عمل بیمارستان گلستان، زیرپوشش دانشگاه علوم پزشکی اهواز انجام شد.روش بررسی: این پژوهش با روش کیفی و براساس پروتکل آنالیز بحرانیت حالات شکست و اثرات آن (fmeca) در هفت مرحله، انجام شد. داده‌ها با بهره‌گیری از روش‌های مشاهده‌ی مستقیم، بررسی مستندات و مصاحبه با صاحبان فرایند جمع‌آوری شد. در این راستا، ابتدا فرایند جریان مراقبت بیمار از شروع برنامه‌ریزی جراحی تا ترخیص بیمار از واحد مراقبت پس از بیهوشی استخراج گردید، پس‌ازآن حالات بالقوه‌ی خطا مرتبط با هر فرایند شناسایی شد، سپس عدد اولویت ریسک (rpn) هریک از آنان طبق امتیاز شاخص‌های شدت، احتمال وقوع و قابلیت کشف محاسبه گردید. تحلیل امتیازات با بهره‌گیری از آمار توصیفی و با استفاده از نرم‌افزار spss صورت گرفت.یافته‌ها: در مطالعه‌ی حاضر طی تحلیل فرایندهای مرتبط با مراقبت‌های جراحی، 17 فرایند اصلی و 75 زیرفرایند برای هر جراحی (از تنظیم برنامه عمل جراحی تا ترخیص بیمار از واحد مراقبت پس از بیهوشی) شناسایی گردید؛ که طی آن 70 حالت بالقوه خطا مشخص شد. در نهایت پس از بررسی حالات خطا در ماتریس اولویت‌بندی ریسک، از بین 70 حالت خطای بالقوه شناسایی شده، 2 حالت خطا با ریسک غیرقابل‌قبول، شامل عدم‌ شستشوی اتاق‌عمل و عدم‌علامت‌گذاری محل جراحی و 7 حالت خطا با ریسک متوسط شامل عدم‌رعایت بهداشت دست و اصول گندزدایی محیط و تجهیزات ثابت اتاق‌عمل، قطعی اکسیژن مرکزی، کمبود تجهیزات در شیفت شب، تاخیر در تحویل پروتزها به سایت جراحی، انتقال بیمار نیازمند مراقبت‌های ویژه به بخش شناسایی گردیدند. علل انسانی و سازمانی، بیشترین سهم را در رخداد خطاهای بالقوه داشتند. نتیجه‌گیری: تحلیل خطاهای بالقوه نشان داد که بیشترین احتمال رخداد خطا، در فرایندهای حین عمل جراحی و به علت فاکتورهای انسانی و سازمانی است. شناسایی 70 حالت بالقوه خطا در 17 فرایند جراحی نشان‌دهنده‌ی جامعیت رویکرد پیشگیرانه‌ی fmeca در شناسایی و اولویت‌بندی نقاط مخاطره‌آمیز فرایندها، در اتاق‌های عمل می‌باشد.

risk assessment of the operating room processes using the failure mode, effects, and criticality analysis (fmeca) method: a case study

background and aim: operation rooms have several specialty processes, a higher level of technology, complicated treatment protocols, and the need for skillful human recourses, which is one of the highest risk wards in the hospital. therefore, this study was initiated to identify and evaluate potential errors by using the failure mode, effects, and criticality analysis (fmeca) approach to recognize the potential errors in operation rooms of golestan hospital of ahvaz. materials and methods: this research was done with a qualitative approach in seven stages and it was based on the fmeca protocol. data were obtained through direct observation, assessment of documents and interviews with the related staff. in this regard, surgical processes were extracted from the beginig of the surgical planning to discharge patient from the postanesthesia care unit, after that the potential errors associated with each process were identified. finally, the risk priority number of each of them was calculated according to the indicators of occurrence (o), severity (s), and detectability (d). score analysis was performed using descriptive statistics and spss software.results: in the present study, during the analysis of processes related to surgical care, 17 primary surgery processes and 75 sub processes (from surgical planning to discharg from the postanesthesia care unit) were identified. seventy failure modes were identified. ultimately, after analyzing the failure modes in the risk matrix, among the 70 identified failure modes, two failure modes had unacceptable risk, including no proper cleaning of the operation theatre and marking the surgical site, and there was seven other failure modes with moderate risk, including unappropraite hand hygiene and environmental and operating room fixed equipment disinfection, central oxygen disconnection, lack of equipments in night shift, delay in delivery of prostheses to the surgical site, transfer of patient who requires intensive care to the ward, were identified. human and organizational causes contributed the most to the occurrence of potential errors.conclusion: analysis of failure modes showed that the highest probability of error occurs in the processes during surgery and due to human and organizational factors. identification of 70 potential errors in 17 processes of the operating room indicates the integrity of fmeca rsquo;s preventive approach in identifying and prioritizing the highrisk areas of the processes, insensitive parts such as the operating room.