ساختاراجرایی طرح پزشک خانواده با هدف دستیابی به ابعاد کیفیت خدمات در حوزه مراقبت های اولیه سلامت: مرور سیستماتیک

زمینه و هدف: در سال‌های اخیر، اصلاحات نظام سلامت ایران در قالب طرح پزشک خانواده در حال انجام است. از این‌رو اصلاح و ارتقای ساختارهای لازم جهت این امر متناسب با اهداف، بیش از گذشته احساس می‌شود. در مطالعه‌ی حاضر تلاش گردید تا به کلیه ساختارهای اجرایی لازم جهت دستیابی به خدمات با کیفیت در حوزه‌ی پزشکی خانواده که حاصل تجربیات سایر کشورهاست، پرداخته شود. از این رو مقالات حاوی این تجربیات در کشورهای مختلف دنیا که در طی بیست سال اخیر منتشر شده است، جمع‌بندی گردید.روش بررسی: این مقاله یک مطالعه‌ی مروری نظام‌مند می‌باشد. فهرست کاملی از مولفه‌های اجرایی مورداستفاده در کشورها، از 15 پایگاه داده‌ای الکترونیکی از جمله pubmed ،isi ،springer ،science direct با کلیدواژه‌های(پزشک خانواده، کیفیت خدمات) جستجو گردید و ارزیابی کیفی مقالات با استفاده از چک لیست casp انجام شد.یافته‌ها: طی بررسی 65 مورد مقاله‌ی گزینش شده، مولفه‌های اجرایی مورد استفاده در کشورهای مختلف، استخراج و طبقه‌بندی گردید. ارتباطات آنها با ابعاد کیفیت بر اساس نتایج مطالعات انجام شد. نتایج نشان داد که جهت دستیابی به کیفیت خدمات در حوزه پزشکی خانواده می‌بایست هشت ساختار مهم اجرایی را مدنظر قرار داد. این ساختارها عبارتند از: ساختارهای سازمانی و مدیریتی که شامل: درگاه‌داری نظام سلامت، مکانیسم‌های حمایتی از درگاه‌داری و نظام ارجاع و همچنین بستر ارتباطی نظام‌مند، خدمات سلامت الکترونیک و فرایندهای ارایه خدمت می‌باشد؛ ساختار بیمه‌ای، ساختار نظارتی و کنترل اعم از مکانیسم‌های کنترل مالی، کنترل رقابتی و کنترل کمی؛ ساختار پرداخت؛ ساختار توسعه کمی و کیفی ارایه‌دهندگان خدمات؛ ساختار کیفیت که شامل: تعریف و ارزیابی کیفیت و مکانیسم‌های پاسخ‌گویی و همچنین مکانیسم‌های تشویقی در قبال کیفیت خدمات؛ ساختار حمایتی از جمله حمایت‌های بیمه‌ای، حمایت طبقه‌بندی شده از گروه‌های خاص؛ و نهایتاً ساختار فرهنگی در دو حوزه‌ی فرهنگ‌سازی نظام ارجاع و تقویت جایگاه پزشکان خانواده.نتیجه‌گیری: در شرایط فعلی، با توجه به ضرورت پیاده‌سازی نظام پزشک خانواده در کشور، استفاده از تجربیات سایر کشورها در جهت دستیابی به خدمات باکیفیت در این حوزه، برای اصلاح و پیاده سازی ساختارهای لازم بسیار کمک‌کننده خواهد بود.

Required Structures for Family Physician Program to Achieving Service Quality Dimensions in Primary Health Care: a systematic review

Background and Aim: In recent years, the family physician plan has been implemented as a main strategy of health system in Iran. Therefore, the necessity to reform organizational structure based on experiences of other countries is felt more than before. The aim of this study was to explore required structures of Family Physician Program to achieve service quality dimensions in Primary Health care through analyzing country experiences.Materials and Methods: This study was a systematic review. All relevant databases were searched using appropriate search strategies and keywords (Family Physicians, Primary Health Hare, Quality of Care). To evaluate the quality of selected papers, CASP tool was applied by 4 experts, and their choices were discussed to reach a final decision.Results: In order to achieve the quality of services in the field of family medicine, based on the findings of this study, eight important executive structures must be considered. These structures are: Organizational and managerial structures, including health system governance, Support mechanisms and referral system, Systematic communication platform, Electronic health services, Service delivery processes,Insurance structure, Supervisory and control structure including financial control mechanisms, competitive control and quantitative control, Payment structure, quantitative and qualitative development structure of service providers, Quality structure that includes the definition and evaluation of quality and accountability mechanisms as well as incentive mechanisms for service quality, Support structure including insurance support, classified support for specific groups, and finally, the cultural structure in the two areas of culture building of the referral system and strengthening the position of family physicians.Conclusion: Quality improvement in primary health care requires attention to executive structures. Use of executive experiences of other countries will be useful in achievement of quality health care in family physician system.