عوامل مرتبط با ماندگاری پزشکان برنامه پزشک خانواده مراکز خدمات جامع سلامت روستایی سبزوار با استفاده از تکنیک دیمتل (Dematel)

زمینه و هدف: دسترسی عادلانه به خدمات سلامت، یکی از مهمترین چالشهای نظام سلامت کشور است. برنامه‌ی پزشک خانواده جهت افزایش دسترسی به خدمات، کم کردن موازی‌کاریها و استفاده‌ی بهینه از منابع سلامت کشور طراحی شد و هدف پژوهش، بررسی عوامل مرتبط با ماندگاری پزشکان برنامه‌ی پزشک خانواده در مراکز خدمات جامع سلامت روستایی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار در سال 1397 بود. روش بررسی: مطالعه‌ی حاضر کاربردی و توصیفی-پیمایشی بود. 32 پزشک برنامه‌ی پزشک خانواده شاغل در مراکز خدمات جامع سلامت روستایی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار به روش سرشماری به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش، ماتریس مقایسات زوجی پژوهشگر ساخته شامل 87 سوال بود؛ پایایی پرسش‌نامه با استفاده از آلفای کرونباخ 0/96 به‌دست آمد؛ روایی پرسش‌نامه با بررسی نرخ ناسازگاری سوالات، تایید گردید. از تکنیک دیمتل و نرم‌افزار excell برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. شاخصهای آماری شدت اثر مستقیم و غیرمستقیم داده‌ها ارایه شد. یافته‌ها: پزشکان، عوامل محیطی را مهمترین عامل در ماندگاری پزشکان ذکر کردند(0/1558=r). همچنین عوامل مدیریتی به‌عنوان تاثیرگذارترین عامل بر عوامل دیگر تشخیص داده شد(0/09118=r). نتایج پژوهش نشان داد عوامل محیطی(عامل تاثیرپذیر 0/006)، عامل مدیریتی(عامل تاثیرپذیر 0/003) و عوامل انسانی(عامل تاثیرگذار 0/0037) می‌باشند. یعنی عامل انسانی عامل اثرگذاری بر عوامل محیطی و مدیریتی جهت ماندگاری پزشکان در مناطق محروم می‌باشد.نتیجه‌گیری: عامل محیطی، موثرترین عامل بر ماندگاری پزشکان در این پژوهش تعیین شد. ایجاد امکانات مناسب بیتوته، ارتباط مناسب پزشک خانواده و روستاییان، آموزش و فرهنگ سازی بیشتر مردم روستا بیشترین تاثیر را بر ماندگاری پزشکان دارند. لازم است مدیران بیمارستانها با تخصیص بودجه‌ی بیشتر به عوامل محیطی، برنامه ریزی دقیق‌تری در این خصوص انجام دهند.

Factors related to longevity of physician in the family physician program in Rural family physician program of sabsevar by using Dematel method

Background and Aim: The fair access to health services is one of the most important challenges of the country health system. The family physician was designed to increase access to services, reduce parallel work, and make optimal use of the country rsquo;s health resources. The aim of this study was to investigate the factors related to the longevity of physicians in the family physiciansMaterials and Methods: The applied study was descriptive, survey. The 32 family physicians working in the comprehensive rural health services centers of Sabzevar was selected by census method. The research tool was a researchmade pairwise comparison matrix consisting of 87 questions. The validity of the questionnaire was confirmed by examining the incompatibility rate of the questions. Dematel technique and Excel software were used for data analysis. Results: The finding showed that environmental factor is the most important factor in the survival of family physicians(R=0.1558), The managerial factors were also determined as the highest factor that affecting other factors(R=0.09118). The environmental factors are(affective factor 0.006), managerial factor are(influential factor 0.003) and human factor are(effective factor 0.0037)Conclusion: Environmental factor was the most effective factor on the survival of physician in this study. Creating suitable facilities, proper communication between family physician and villagers, education and culture of more villagers have the greatest impact on the survival of physicians. It is necessary for managers to planning more carefully by allocating more fund to environment factors.