عوامل موفقیت برنامه‌ریزی استراتژیک در بیمارستان: یک مطالعه کیفی

زمینه و هدف: برنامه‌ریزی استراتژیک علم و هنر تحلیل استراتژیک و پیش‌بینی تغییرات محیط داخل و خارج سازمان، تعیین اهداف استراتژیک، توسعه ی استراتژی‌های مناسب و تخصیص بهینه ی منابع برای دستیابی به مزیت برتری است. برنامه‌ریزی استراتژیک نقش بسزایی در ارتقای عملکرد بیمارستان‌ها دارد. بیمارستان‌های ایران با چالش‌هایی در برنامه‌ریزی استراتژیک مواجه هستند. این مطالعه با هدف تعیین عوامل موثر بر موفقیت برنامه‌ریزی استراتژیک انجام شد. روش بررسی: این مطالعه ی کیفی با روش پدیدارشناسی و استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 47 نفر از اعضای کمیته برنامه‌ریزی استراتژیک 17 بیمارستان استان تهران در سال 1395 انجام شد. داده های پژوهش با روش تحلیل موضوعی تحلیل شدند. تعداد 44 عامل موفقیت برنامه ‌ریزی استراتژیک در بیمارستان‌ها شناسایی و در قالب 8 موضوع اصلی و 23 موضوع فرعی دسته‌بندی شدند.یافته ها: اعتقاد به مفید بودن برنامه ی استراتژیک، توجیه مدیران و کارکنان نسبت به ضرورت برنامه ریزی استراتژیک،‌ حمایت مدیران ارشد، تشکیل تیم مناسب برنامه ریزی استراتژیک، انتخاب مدل مناسب برنامه ریزی استراتژیک،‌ تقویت روحیه کارگروهی، ترویج فرهنگ خلاقیت، توان مندسازی و مشارکت فعال کارکنان، تامین منابع مورد نیاز، ایجاد سیستم اطلاعاتی مناسب، توسعه ی سیستم مدیریت فرایندهای کاری و بیمار محوری برای تدوین و اجرای موفق برنامه ی استراتژیک در بیمارستان‌ها ضروری است. نتیجه گیری: تقویت مدیریت و رهبری، برنامه ریزی صحیح، فرهنگ سازمانی مناسب، یادگیری سازمانی و مدیریت صحیح کارکنان، مشتریان، منابع و فرایندها منجر به موفقیت برنامه‌ریزی‌ استراتژیک خواهد شد. مدیران باید از مدل متناسب با ساختار و فرهنگ بیمارستان‌ها برای برنامه‌ریزی استراتژیک استفاده کرده، مشارکت فعالی در برنامه‌ریزی استراتژیک داشته باشند، منابع لازم را تامین کنند و فرایند اجرای استراتژی را مدیریت و رهبری کنند.

Strategic Planning Success Factors in Hospitals: A Qualitative Study

Background and aim: Strategic planning (SP) is the art and science of strategic analysis of an organization, forecasting changes in an organization rsquo;s internal and external environments, setting strategic goals, developing suitable strategies, and allocating optimal resources to achieve competitive advantage. Strategic planning plays an important role in promoting hospital success. However, it has encountered various challenges in Iranian hospitals. This study aimed to identify the critical success factors (CSFs) of the strategic planning process in Iranin hospitals.Materials and Methods: This qualitative study was performed using semistructured interviews with 47 members of strategic planning committees of 17 hospitals in Tehran, Iran, in 2016. For data analysis, thematic analysis was used. Overall, 44 CSFs were identified for strategic planning and were grouped into 8 themes and 23 subthemes. Results: Managers rsquo; belief in SP usefulness, SP justification, top managers rsquo; commitment to and involvement in SP, setting up a competent SP team, using an appropriate SP model conducive to hospitals rsquo; structure and culture, promoting teamwork and creativity, empowering employees to involve actively in SP, providing necessary financial and physical resources, and stablishing information management, process management systems, and patient centeredness are key factors in SP success.Conclusion: The SP success depends on strong leadership and management, coherent planning, conducive organizational culture, organizatioanl learning, and effective management of employees, customers, resources and processes.