فعالیت های دلالان و جلّاس و تاثیر آن ها بر بازار بر اساس منابع مغربی - اندلسی

دلّالی از حرفه‌های مشروع در بازار مسلمانان بود که محتسب بر آن نظارت می‌کرد؛ دلّالان به دو دستۀ خُرد و کلان تقسیم می‌شدند. آن‌ها ملزم بودند در ازای فروش کالا، تنها اجرت‌العمل متعارف آن را دریافت کنند و مجاز به افزایش آزادانۀ قیمت کالاها، که ثبات و نظم اقتصادی بازار را بر هم می‌زد، نبودند. در میان دلّالان کلان، گروهی موسوم به «جُلّاس» بودند که در کسب‌وکار بازاریان و ثبات اقتصادی بازار اخلال می‌کردند. این پژوهش درصدد است نقش دلّالان و جلّاس را در بازارهای مغرب و اندلس در سده‌های میانه بررسی کند. نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد که جلّاس، بر خلاف دلّالان، به‌منظور کسب سود بیشتر، با سوء‌استفاده از شرایط اقتصادی جامعه و عدول از هنجارها و ارزش‌های اخلاقی، موجب اخلال در کسب‌وکار و بی‌ثباتی بازار می‌شدند. مقابله با این گروه یکی از وظایف اصلی صاحب‌السوق بود که متعهد بودند با ایجاد ارتباط درست میان بازاریان و واسطه‌گران و نظارت دقیق و مستمر بر دلّالان، از اقدامات و ارتباطات ناشایست آنان، به‌ویژه همکاری با محتکران، و دستیابی به سودهای گزاف و مخلّ بازار ممانعت کنند.

Dallāl and Jullās: A Survey on Role of Middlemen in Middle Age Economic on the Basis of Andalusian Sources

The work of middleman (Dallāl) was legal in Islamic middle age but under supervision of the market inspector (Muḥtasib). Even a wholesaler or a retailer was obligated to earn just regular interest, and raising the prices which leads to economic instability was disallowed. There was a group, among the middlemen, called “Jullās”, who disrupts economic stability in Bazar. This study examines the role of socalled Dallāl and Jullās in Morocco and Andalusia in the Middle Ages. The findings show that Jullās, in order to earn more profit, used illegitimate methods in violation of the established laws; even they didn’t respect the social norms. It was the duty of master of the market (sāḥib alsūq) to oppose this group and hoarders, to control economic activities in Bazar properly.