آل عراق (پژوهشی تازه در یک قرن حاکمیت تابع سامانیان بر خوارزم)

تاکنون تحلیل روشنی از تاریخ تحولات سیاسی سرزمین خوارزم در قرون سوم و چهارم هجری ارائه نشده است. برخی از پژوهشگران، همه خاندانهای سیاسی از عصر باستان تا حکومت آل مامون را، به اشتباه خوارزمشاه خوانده و آنها را استمرار سلسله باستانی آل آفریغ دانسته‌اند. از این رو آل آفریغ و آل عراق را نیز حکومتی واحد به شمار آورده‌اند! اما ابهامات تاریخی زیادی درباره این موضوع وجود دارد و در تحلیلی استنادی، نمی‌توان این دو خاندان را یکی دانست. این اشتباه از آنجا ناشی شده که آخرین زمامداران آل آفریغ که نامهای اسلامی عبدالله و منصور را برای خود برگزیده بودند، ظاهرا پس از نیمه قرن سوم هجری/ نهم میلادی، در آشوب‌هایی که منجر به فروپاشی حکومت طاهریان و تثبیت دولت صفاریان در خراسان شد، فعالانه حضور داشتند. این افراد که در منازعات میان سامانیان و صفاریان نیز به طرفداری از صفاریان پرداختند، پس از پیروزی سامانیان، از میان رفتند، اما سامانیان فردی به نام عراق ابن منصور را به زمامداری خوارزم گماشتند. وی که ظاهراً هیچ ارتباطی با آل آفریغ نداشت، حکومتی را در خوارزم بنیان نهاد که تابع سامانیان بود و خوارزم شاه خوانده می‌شد. بنابراین، حکومت خوارزمشاهیان آل عراق بر خوارزم را که حدود یکصد سال به طول انجامید، می توان حد فاصل زمامداری خوارزمشاهیان آل آفریغ و آل مامون دانست. مقاله حاضر تلاش دارد تا نخستین بار، به تحلیل مستند حوادث این دوره تاریخی بپردازد.

New research in a century, under control of Samanid rule on Khwarazm

So far, no clear analysis of political events in Iran in the context of Khwarazm in the third and fourth centuries AH/ tenth century has been achieved. The mistake, the political families of the ancient rule of the AlMa'mun, the continuity of all the ancient Al Afrygh are enumerated. So Al Afrygh and AlIraq also have as a rule! While there is an aura of historical ambiguities, not a citation attempt  to first analysis, this was one of the family. The basic cause of this error is that the last rulers of the Islamic name Abdullah Mansour Ibn Abdullah Al Afrygh chose, apparently after the midthird century AH/ ninth century, the government collapsed in chaos Taherids and stabilize Saffarids state in Khorasan were active. These during the conflict, because of political bias Saffarids, fight and overthrow Samanids were defeated. He apparently had no connection with Al AFrygh, the government established the Samanids on Khwarazm in citizenship (along with three of his successor) with Kharazmshah established. Thus, based on historical data, a hundredyear Khwarazm Kharazmshahian Al Iraq, rule can be between AlMa'mun's rule and Al Afrygh Kharazmshahian. This papers, to analyze the events documented in this section of the history.