کشت چای و مسائل آن در گیلان عهد قاجاری به روایت اسناد

کشت و برداشت چای در ایران به‌عنوان محصولی کشاورزی برای نخستین‌بار در گیلان و در دوره قاجاریه آغاز شد. کاشف‌السلطنه سفیر ایران در بمبئی، در این دوره نقشی مهم و محوری در فراهم آوردن شرایط انتقال بذر چای به ایران و سپس کشت آن در گیلان ایفا کرد، که از نظر آب و هوایی و شرایط طبیعی منطقه‌ای مناسب برای کشت چای تشخیص داده شده بود. در این پژوهش، به‌طورعمده با تکیه بر اسناد و با بهره‌گیری از روش مطالعۀ تاریخی توصیفی‌‌تحلیلی مسائل مربوط به روند کشت چای و چالش‌های پیش روی آن از ایام نخستین کاشتِ این محصول در گیلان دوره قاجاریه تا به ثمر رسیدن و تثبت آن در این منطقه به‌عنوان محصولی کشاورزی مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌های این پژوهش نشان داد؛ روند کشت چای در ابتدا به‌سبب مخالفت شدید حکام و مالکان گیلانی با مشکلاتی جدی رو‌به‌رو شد؛ اما با حمایت مستقیم مظفرالدین شاه از کاشف‌السلطنه از یک سو و پشتکار خود کاشف‌السلطنه از سوی دیگر، درنهایت کشت چای در گیلان تثبیت شد.