خاستگاه اندیشه سلفی جهادی و تکفیری در دورۀ معاصر

پیدایش جنبش های سلفی در دهه های اخیر پرسش هایی در حوزه های سیاسی، اجتماعی و فکری برانگیخته است. ایدئولوژی مطرح شده از سوی رهبران این گروه‌ها، مبتنی بر بازگشت به اسلام راستین، موجب پرسش و جست‌وجو در باب نسبت میان اندیشۀ این گروه ها با دین اسلام و کتاب و سنت پیامبر اکرم(ص) گردیده است. در این مقاله، عقاید این گروه ها ریشه یابی و تبارشناسی خواهد شد و تا حدی به زمینه های بروز این اندیشه ها نیز می‌پردازیم. گرچه ریشه‌های سلفی‌گری را به دوران صدر اسلام باز می گردانند، در مجموع این طرز فکر و عمل، زیر سایۀ اندیشه های ابن تیمیه قرار دارد. این مقاله، به روش توصیفی و تحلیلی تنظیم و در آن تنها به نمونه هایی از جریانهای سلفی در سالیان متاخر اشاره شده است. از میان اندیشه های موثر در شکل‌گیری سلفی‌گری، تنها به بررسی آراء مودودی و سیدقطب به اختصار پرداخته‌ایم.

The Origin of Salafi Jihadism and Takfirism in the Contemporary Era

The rise of Salafist movements in recent decades suggests inquiries into the political, social, and intellectual aspects. The ideology put forward by the leaders of these groups is based on a return to veritable Islam. The relationship between these groups’ ideology and  Islam,  the book and tradition of the Holy Prophet is a matter of question. This article seeks to trace the origins and genealogy of these ideas and the contexts of their emergence. The findings show that although the roots of Salafism go back to the early days of Islam, under the influence of Ibn Taymiyyah’s thoughts. The ideology reproduced when Islamic civilization was in weakness, which led to the creation of Salafism. The article is about two case studies: Maududi and Sayyid Qutb.