راه‌های آشنایی مسلمانان سده‌های نخست هجری با فرهنگ دینی زردشتی

پس از فروپاشی پادشاهی ساسانی و فتح ایران به دست مسلمانان، مواجهۀ اعراب مسلمان با ایرانیانی که بر دین کهن زردشتی بودند، بیشتر شد و به‌دنبال آن، ارتباط میان آنها فزونی گرفت. یکی از پی‌آمدهای این روابط، هم در سطح سیاسی و اجتماعی و هم علمی و فرهنگی و حتی تا حدود بسیاری روابط میان عامۀ مردم، به‌مرور زمان، آشنایی هر دو طرف با فرهنگ دینی دیگری بود. در بسیاری از منابع دورۀ اسلامی گزارش‌هایی حاکی است که چگونه ارتباط و تماس میان دو گروه، چه به‌صورت مستقیم و چه غیرمستقیم، سبب راه‌یافتن اطلاعات بسیاری دربارۀ عقاید و باورهای دینی زردشتی به نوشته‌های مسلمانان شد. در این مقاله کوشیده‌ایم تا برخی از مهم ترین راه‌هایی که زمینۀ آشنایی مسلمانان با عقاید و باورها و آداب و رسوم دینی زردشتی را فراهم آورد، طبق اطلاعات موجود در منابع دورۀ اسلامی، بررسی کنیم.

The Acquaintance of Muslims with Zoroastrian Religious Culture during the Early Centuries of Islam

After the fall of the Sassanid Empire and the conquest of Iran by Muslims; confrontations and communications between the Muslim Arabs and the Zoroastrian Iranians, who still believed in their ancient religion, notably increased. A significant consequence of this situation was a gradually mutual cultural familiarity; which had a vast political, social, cultural, and even scientific influence on the people's ordinary life. There is considerable information, in the Islamic sources, about how several Zoroastrian doctrines found their way into the Islamic texts, indirectly or even directly, as a result of the social relationship between Muslims and Zoroastrians.  In this paper, we survey, based on several Islamic sources, the principal modes of the first acquaintance of Muslims with Zoroastrian doctrine and practice.