اصلاح سال 375 تقویم یزدگردی برمبنای روایت فرنبغ سروش

تقویم یزدگردی بخشی از میراث ایرانی است که مسلمانان بی‌کم‌و‌کاست به همان شیوه و مبنای ساسانی پذیرفتند و آن را برای امور دیوانی و مالی به کار گرفتند، اما پس از دو و نیم سده، به سبب ماهیت گردشی و نقصان آن دچار مشکل شدند و برای تنظیم امور و رفع نیازهای خویش، ناچار تقویم یزدگردی را اصلاح کردند و در آن تغییراتی دادند. 120سال پس از اصلاحات مسلمانان و مدتی بیش از یک ماه تغییر در جابجایی نوروز، همچنین پایان یافتن دور بزرگ گاهشمار ایرانی، جامعۀ زردشتی نیز با تقویم یزدگردی دچار مشکل شد و تصمیم گرفت آن را اصلاح کند. رهبری آن جامعه که در فارس و بغداد سکنی داشت، در 375ی اصلاحات را علی‌رغم مخالفت بخشی از روحانیون سنت گرای ساکن در نواحی شمال و شرق ایران، عملی کرد. پژواک این اقدام و پی‌آمدهای آن در متون زردشتی و آثار منجمان اسلامی موضوع این گفتار است.

The Reform of the Yazdgerdi Calendar in the Year 375 Yazdgerdi According to RivāYat of FarnbagSRōš

The Yazdgerdi calendar is a part of the Iranian heritage which was accepted by the conquering Muslims in the same Sassanid way. They applied it to manage bureaucratic and financial affairs. The calendar, after two and a half centuries, encountered some inaccuracies. Hence, it was necessary to perform a calendrical reform to make it proper for administrative purposes. About 120 years after this reform, Zoroastrian society also found the calendar problematic for religious purposes: Nowruz, as well as the end of the Iranian great cycle, was shifted more than a month from its original time. The leadership of the Zoroastrian community, based in Fars and Baghdad, implemented also reform to the calendar in the year 375 Yazdgerdi, despite the opposition of some traditionalist clerics of the north and east of Iran. In this paper, we study the historical evidence of this calendrical reform and its consequences in Zoroastrian sources and the works of Islamic astronomers.