تاریخ اقتصادی طبرستان در دوره اسلامی تا پایان سده چهارم هجری: مزیت‌های اقلیمی و چندوچون مشاغل

سرتاسر دوره اسلامی، ناحیه طبرستان یا مازندران، واقع در شمال ایران، به سبب بهره‌مندی از مزیت های اقلیمی و طبیعی منحصر به فرد، از جمله برخورداری اش از خاک حاصلخیز، وجود جنگل های انبوه و نیز مجاورتش با دریا، زمینه مستعدی برای کشاورزی و تولید محصولات زمینی و درختی و نیز مشاغلی چون ماهی گیری داشته‌ است. در این مقاله، نویسندگان کوشیده اند با استناد به منابع کهن و توصیف و تحلیل آنها به بررسی وضع اقتصاد طبرستان در قرون نخستین اسلامی بپردازند. پرسش‌های اصلی این پژوهش اینهاست: چگونه مزیت های مورد اشاره تاثیراتی برحوزه اقتصاد طبرستان داشته اند؟ و هم آن مزیت ها موجب پدید آمدن چه پیشه ها و صنایعی شده‌اند؟ نتیجه پژوهش، آن گونه که در این مقاله بازتاب پیدا کرده، این است که به‌خوبی می‌دانیم در سرتاسر دورۀ مذکور، صنایعی چون فرش بافی، گلیم بافی، حصیربافی، انواع منسوجات و تولیدات چوبی در طبرستان رونق داشته است. به‌علاوه، پیشه ها و مشاغل زیادی در پیوند با محصولات کشاورزی و مواد کانی و جانوران هوازی و دریازی رایج بوده است.

The Economic History of Ṭabaristān in the Islamic Civilization (until the end of 4thCentury A.H): Regional Advantages and the Status of Jobs

During the Islamic era, the region of Ṭabaristān or Māzandarān, located in the north of Iran. Its unique regional and natural advantages, including humid climate, fertile soil, dense forests, and the proximity to the sea make this region an appropriate region for agriculture, production of crops and fruits, and the development of some jobs such as fishing. In this paper, based on ancient sources, the authors have tried to survey the economic situation of Ṭabaristān in the early Islamic centuries. The main questions of this survey are how these regional advantages affect the economy of Ṭabaristān? And what kind of jobs and handicrafts were developed in this situation? The findings from the research show the flourishment of particular handicrafts such as weaving carpets, local rug, and mat, Also a range of textile and wooden handicrafts in Ṭabaristān. Besides, in this period, we can see a connection between many jobs related to agricultural products, mineral materials, aerobic organisms, and marine animals.