درآمدی بر مواجهه مسیحیان ایران با فاتحان مسلمان در سده نخست هجری

حمله عربها به ایران، واکنش‌های متفاوت گروه‌های قومی و دینی ساکن در قلمرو ساسانی را در پی داشت. یکی از اقلیت‌های مهم در ایران، مقارن با ورود عربها، مسیحیان بودند. این گروه نیز همانند پیروان سایر ادیان و نحله‌های رایج در ایران، تحت تاثیر فتوحات مسلمانان قرار گرفتند و واکنش‌هایی نسبت به آن داشتند. واکنش مسیحیان در برابر فتوحات، بسته به زمان و مکان فتوحات به دو شکل، تعامل و تقابل، ظهور و بروز کرد. مسیحیان در نواحی غربی ایران و کوره عراق به‌واسطه اشتراکات قومی و زبانی با فاتحان و رقابت با مسیحیان مناطق داخلی ایران، بیشتر به تعامل با فاتحان عرب روی آوردند. اما مسیحیان ساکن در مناطق شرقی به‌سبب قرار داشتن در اقلیت و نیز افتراق قومی و زبانی با فاتحان، به تقابل با آنان پرداختند. این مقاله واکنش تعاملی و تقابلی مسیحیان با عربها و علل و اسباب آن را در سده نخست هجری قمری بررسی کرده است.

The Beginning of the Encounter of Christians of Iran against the Conqueror Muslim Arabs in the First Century AH

The arrival of the Arabs on the Sassanidʼs regality was confronted with the reaction of various groups of Iranian society. One of Iran’s major minorities was Christians, who had a particular confrontation with the Arab conquerors. These reactions, which were often interactive and contradictory, occurred in different parts of Sassanid Iran. The interaction of Christians in the western regions of Iran and Iraq was due to their ethnicity and Arabic language and rivalry with the Christians in the inner regions of Iran. But the approach of Christians in the inner regions of Iran due to the existence of ethnic and linguistic differences with the conquerors, were often supported by Muslim protesters such as Khawarij to confront and oppose Arab conquerors. This article explains how Christians of Iran reacted to the arrival of Muslim conquerors in the first century AH.