پژوهشی پیرامون کتاب تذکره الملوک نوشته رفیع‌الدین ابراهیم شیرازی، مورّخ دربار عادل ‌شاهیان: براساس نسخه خطی کتابخانه ملی پاریس

یکی از مهم‌ترین کتاب‌های فارسی درباره تاریخ سلسله بهمنیان و عادل شاهیان تذکره الملوک، نوشته رفیع‌الدین ابراهیم شیرازی، مورخ دربار عادلشاهیان است. نسخه هایی از این اثر در موزه و کتابخانه سالارجنگ، کتابخانه آصفیه، کتابخانه بریتانیا و کتابخانه ملی پاریس نگهداری می‌شود. در این مقاله تنها به معرفی نسخه موجود در کتابخانه ملی پاریس و ویژگیهای آن پرداخته شده است. در این نوشتار کوشیده‌ایم پس از بررسی شرح حال و آثار رفیع الدین ابرهیم شیرازی، اهمیّت و جایگاه کتاب تذکره الملوک در مطالعات تاریخ دکن و همچنین تاثیر وی بر مورخان بعدی را مطالعه کنیم. سپس به ویژگی‌های کتابتی و رسم الخطی نسخه یعنی شکل خط به کار رفته در آن، ویژگی‌های تزئینی اثر، نوع صامت‌های واژگان و ویژگی‌های نثر فارسی آن، اشاره شده است. همچنین این پژوهش می‌کوشد نشان دهد که آیا این نسخه به خط نویسنده است یا کاتب و اینکه درباری و با حامی یکی از اشراف کتابت شده یا انگیزه های شخصی در کتابت آن نقش داشته است.

Tadhkirat alMulūk by RafīʻalDīn Ibrāhīm Shīrāzī, an Ādil Shāhīs Historian: on Manuscript of National Library of Paris

One of the most important Persian works about the history of the Bahmanī and Ādil Shāhī dynasties, is the book of Tadhkirat alMulūk written by RafīʻalDīn Ibrāhīm Shīrāzī, the historian of Ādil Shāhī Court. There are manuscripts of this work in the Sālār Jung Museum and Library, the Āsafīa Library, the Library of the British Museum, and the National Library of Paris. In this paper, only the manuscript in the National Library of Paris will be introduced and discussed. This article will first have a look at the biography and work of RafīʻalDīn, and will then consider the importance and position of Tadhkirat alMulūk in the studies of the history of Deccan as well as the effect of Rafī alDīn on the latter historians, who wrote about the history of Ādil Shāhī dynasty.Presenting the manuscript, its main features, such as the script type, the types of consonants used and the style of its Persian prose will be discussed.