نقدی بر نظریه ادعای الوهیت شاه اسماعیل اول صفوی

شاه اسماعیل اول صفوی با شخصیتی پیچیده و جذاب، توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب کرده است. تمجید فوق‌العاده از وی از سوی هوادارانش در دوره صفویه، موجب شده است که سخنان نادرستی درباره او و عقایدش گفته شود. یکی از مهم‌ترین مطالبی که به وی نسبت داده شده این است که وی ادعای الوهیت داشت. این موضوع را برخی از پژوهشگران غربی مطرح کرده‌اند و عده‌ای از محققان ایرانی نیز دنباله آن را گرفته‌اند. در این مقاله، با ارائه مستنداتی، نظریه ادعای الوهیت به‌توسط شاه اسماعیل نقد و بررسی شده است. صفوی‌‌پژوهان غربی به‌سبب ناآگاهی از اوضاع فرهنگی و اجتماعی ایران عصر صفوی، چنین نسبت ناروایی به شاه‌اسماعیل داده‌اند. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی نشان می‌دهد که نظر معتقدان به ادعای الوهیت به‌توسط شاه اسماعیل اول صفوی، با گزارش‌های تاریخی همخوان نیست.