مروری بر دودهای استتاری

معمولاً به ذرات بسیار ریز (100 نانومتر الی 15 میکرومتر) مایع در هوا، مه و جامد معلق در هوا، دود گفته می‌شود. سرعت سقوط ذرات دود، اندک بوده و تابع اندازه ذره است. برای ایجاد تاریک‌کنندگی موثر، باید به مشخصاتی از قبیل مقدار، اندازه و رنگ ذرات دود توجه داشت. برای تولید دود استتاری، علاوه بر ماده دودزا و سامانه پخش دود، سرعت وزش باد نیز از شرایط لازم می‌باشد. دامنه کاربرد دود، متفاوت است به‌گونه‌ای که برای علامت‌گذاری، فریب، پوشش و اختفا اهداف گوناگون استفاده می‌شود. یکی از کاربردهای مهم دود، به‌کارگیری آن در میادین نظامی است. هرچند، دود به عنوان یک سلاح کشنده و ابزار جنگی محسوب نمی‌شود، اما استفاده از آن، همواره به عنوان یک پدیده یا تاکتیک برای کاهش توان عملیاتی دشمن، مطرح است. دود استتاری به صور پرده‌ای و لایه‌ای در منطقه عملیاتی برای پوشش اهداف بر علیه امواج الکترومغناطیسی مورد استفاده قرار می‌گیرد و به همین دلیل، عدم کارآیی ابزار جنگی دشمن را از طریق کور کردن دید مریی و ابزارهای الکترو اپتیک او رقم می‌زند. دود، امکان مناسبی برای پوشش اهداف و حفاظت از نیروها، تاسیسات و تجهیزات و نیز فریب دشمن در عملیات نظامی است. دود استتاری، در هر کدام از نواحی طول موج الکترومغناطیسی (ناحیه مریی 4/0 الی 7/0، ناحیه فروسرخ 9/0 الی 14 میکرون و ناحیه رادار 1 الی 30 میلی‌متر) دارای مواد مناسب، فرمولاسیون‌های مشخص و سامانه‌های پخش مختلف است. در این مقاله، سابقه مختصری از دود، انواع آن، اهداف عملیات دود، دسته‌بندی کاربردهای دود، مواد دودزا، عوامل موثر در انتخاب مواد دودزا، انواع سامانه‌های پخش دود و محدودیت‌های آن بحث و بررسی شده است.